Terneuzen

Heraldry of the World
Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

TERNEUZEN

Provincie : Zeeland
Opheffing : -
Toevoegingen : 1970 Biervliet (ged), Hoek (ged), Hoofdplaat (ged), Vogelwaarde (ged, 1936 Boschkapelle, Hengstdijk, Ossenisse, Stoppeldijk), Westdorpe (ged), Zaamslag (ged); 2003 Axel (1970 Koewacht (ged), Overslag, Sint Jansteen (ged), Vogelwaarde (ged), Westdorpe (ged), Zaamslag (ged)), Sas van Gent (1970 Biervliet (ged), Hoek (ged), Philippine (ged), Westdorpe (ged), Zuiddorpe (ged))

I : 31 juli 1817
"Van goud, beladen met een leeuw van keel, houdende in zijn regterpoot eene sleutel van azuur, en zwemmende op eene zee van lazuur en zilver; het schild gedekt met eene kroon met 5 fleurons, alles van goud."

II :6 januari 1971
"Golvend doorsneden : I in goud een uitkomende leeuw van keel, getongd en genageld van azuur, met in zijn rechtervoorklauw een sleutel van azuur, en een gedeeld schouderschild : A in keel een versmald kruis van goud, in elk kwartier vergezeld van 5 penningen van hetzelfde, geplaatst 2,1,2; B doorsneden : a in azuur een geopende burcht met 3 kantelen, van zilver; b in goud een schuinlinks geplaatste vliegende zwaluw van sabel; II golvend gedwarsbalkt van azuur en zilver van 6 stukken. Het schild gedekt met een gouden kroon van 3 bladeren en 2 parels."

File:Terneuze.gif

III : 3 oktober 2002

Oorsprong/verklaring

Over het oude wapen zijn 2 mogelijke verklaringen bekend; het kan zijn dat de sleutel een symbool is voor de functie van Terneuzen als sleutel voor de verovering van Zeeland uit het zuiden, of dat de sleutel afkomstig is van het wapen van Axel, een plaats waartoe Terneuzen behoorde van 1572 tot de verlening van de stadsrechten en het ontstaan van het wapen in 1584. In beide gevallen wordt met het wapen duidelijk gemaakt dat Terneuzen een Zeeuwse en geen Vlaamse stad is.

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

Het wapen op een heraldische tegel|}

De burcht in het tweede wapen stelt het Mauritsfort van Hoek voor, terwijl de zwaluw afkomstig is van het wapen van Zaamslag en het kruis uit het wapen van Biervliet komt.

Het ontwerp voor vlag en wapen van de nieuwe gemeente in 2003 is afkomstig van de Axelaar Dingeman de Koning en werd gemaakt in opdracht van de stuurgroep Herindeling Midden-Zeeuws-Vlaanderen.

De Koning heeft in zijn ontwerp getracht om zoveel mogelijk elementen uit de wapens van de huidige gemeenten Axel, Sas van Gent en Terneuzen volgens de heraldische regels samen te voegen tot een nieuw geheel.

Zo komen in het nieuwe wapen de schildvoet en de leeuw terug uit het wapen van Terneuzen. Die twee elementen komen al in het gemeentewapen van de stad voor sinds 1584 toen Terneuzen van Willem van Oranje stadsrechten kreeg.

De sluisdeuren zijn uit het wapen van Sas van Gent gehaald, waar ze al sinds 1564 in voorkwamen.

Axel, de oudste stad met een wapen in de Kanaalzone, brengt de sleutel in, die in de Axelse wapens en zetels al figureerde in 1244.

Dat de leeuw de sleutel in zijn rechterklauw draagt heeft een bijkomende betekenis. In de geuzentijd werd daarmee aangegeven dat Axel een Zeeuwse en niet een Vlaamse stad was. De kroon is aan het wapen toegevoegd om aan te geven dat Midden-Zeeuws-Vlaanderen ooit ressorteerde onder het gezag van de graven van Vlaanderen.

De ontwerper heeft het nieuwe wapen getoetst aan de regels van de Hoge Raad van Adel . Die moet uiteindelijk een advies formuleren aan de minister van Binnenlandse Zaken, die vervolgens goedkeuring moet verlenen. Voor de vlag zijn de regels wat minder streng. Ook voor dit ontwerp heeft De Koning elementen uit de huidige gemeentevlaggen gehaald. In de bovenhals staan zeven banen afgebeeld in rood en wit die afkomstig zijn van Sas van Gent, waarmee de drie kanaalarmen (wit) worden gesymboliseerd die de stad doorsnijden. De sleutel refereert weer aan Axel en de leeuw en de golvende dwarsbalken komen uit het wapen van Terneuzen.