Rheden

Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

RHEDEN

Provincie  : Gelderland
Opheffing  : -
Toevoegingen : 1818 Velp (Gld)

I : 16 maart 1898
"In goud een schuinbalk van keel, gebroken met een barensteel van azuur van 3 hangers."

Oorsprong/verklaring

De schuinbalk is het wapen van het geslacht Baer, dat afkomstig was uit Oosterbeek en vele bezittingen in de omgeving had. Het wapen van de Heren van Baer wordt al genoemd in het wapenboek van de heraut Gelre (1414). De familie was in bezit van de heerlijheid Rheden sinds de 14e eeuw. Vergelijk ook Renkum.

Rheden was in 1573 ontstaan uit de schoutambten Velp en Rheden. Velp was een hoge heerlijkheid, die in 1342 verkocht werd door Frederick, heer van Baer aan de hertog van Gelre.

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

In 1897 had de gemeente in eerste instantie het volgende wapen aangevraagd :
Gedeeld : I in zilver 2 hoekige dwarsbalken van sabel; II in azuur een herdersschopje en een staf van goud, schuinkruiselings geplaatst.

Bij de aanvraag werd verder geen achtergrond of verklaring gegeven. In latere correspondentie bleek dat de dwarsbalken waren ontleend aan het wapen van de familie Van Reede. Dit wapen werd ook door Van der Aa genoemd voor Rheden. Dit berustte echter op een fout, aangezien deze familie niet uit Rheden in Gelderland komt, maar uit Rhede in Duitsland, waar het familiewapen wel in het gemeentewapen voorkomt. Het wapen van de familie was dan ook onhistorisch. De overige attributen waren typisch voor de herders in de gemeente.

De Hoge Raad van Adel stelde toen voor om het wapen Van Baer te gebruiken als gemeentewapen. Niet allen was de familie in bezit geweest van Velp, maar een tak van de familie noemde zich in de 13e eeuw Van Rheden en voerde het wapen Van Baer met de barensteel als breuk. Deze familie is later uitgestorven, maar door de vergelijkbare namen heeft Van der Aa waarschijnlijk de wapens verwisseld.

Literatuur : Gelre, 1414; Sierksma, 1962