Menaldumadeel
 |
Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens |
|
MENAMERADIEL (tot 2011 MENALDUMADEEL)
Provincie : Frieslân (Friesland)
Opheffing : -
Toevoegingen : -
I : 25 maart 1818
"Van zilver, beladen met een liggende eenhoorn van keel, gehoornd van sijnopel, verzeld in de regterbovenhoek en in de benedenhoek van een klaverblad van groen en in de linkerbovenhoek van een ruit van lazuur. Het schild gedekt met een goude kroon. "
II : 20 juni 1938
"In azuur een liggende omziende eenhoorn van zilver, vergezeld in den rechterbovenhoek van een schelp van goud, in den linkerbovenhoek van een ruit van zilver en aan de schildpunt van een bladerlooze gouden eikel, de steel omlaag. Het schild gedekt met een gouden kroon van 5 bladeren."
Oorsprong/verklaring
Het wapen is waarschijnlijk ontworpen door de grietman Tsjerk van Heerma, tussen 1613 en 1622. De eikel, ruit en schelp zijn ontleend aan de wapens van aanzienlijke geslachten uit die tijd in de gemeente. De eikel komt uit zijn eigen familiewapen, de schelp van het wapen van de familie Juwinga, de ruit uit het wapen van de familie Walta (de familie van zijn eerste vrouw).
Waarom hij voor een eenhoorn heeft gekozen als hoofdsymbool is niet bekend. Er is gespeculeerd dat het een allegorie was op het huwelijk van Tsjerk van Heerma met Luts van Walta, waarbij de jonge maagd de woeste Tsjerk temde. Volgens de legende kan alleen een jonge maagd een eenhoorn temmen, die van nature een onstuimig karakter heeft. Tsjerk schijnt ook een moeilijk karakter gehad te hebben. De liggende eenhoorn, heel ongebruikelijk in de heraldiek, zou dus slaan op het feit dat zij hem getemd zou hebben.
Al in 1664 wordt het wapen vermeld met twee klaverbladen in plaats van de schelp en eikel. Waarom dit is gewijzigd is niet bekend; het kan een misinterpretatie zijn geweest, maar ook kunnen de klaverbladen als symbool van de landbouw opgenomen zijn in plaats van onderdelen van de familiewapens.
In 2004 maakte Groen Links in de gemeenteraad bezwaar tegen de eenhoorn in het wapen en in het logo, omdat er eigenlijk geen logische band zou bestaan tussen de gemeente en het fabeldier. Wel zou het staan als symbool voor de destijds machtige adel.
 Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910 |
 Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930 |
Literatuur : Poels, 1988; Leeuwarder Courant van 14/5/1937 en 4/4/2004