Ameland: Difference between revisions
Knorrepoes (talk | contribs) m (Text replacement - "|Wapen van {{PAGENAME}}" to "|Wapen van {{PAGENAME}} / Arms of {{PAGENAME}}") |
Knorrepoes (talk | contribs) m (Text replacement - " :" to ":") Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (19 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{ | {| class="wikitable" | ||
|- style="vertical-align:top;" | |||
|[[File:ameland.gif|center|alt=Wapen van {{PAGENAME}}/Arms (crest) of {{PAGENAME}}]] | |||
| | |||
<center>''' {{uc:{{PAGENAME}}}} '''</center><br> | |||
'''Country''': Netherlands [[File:Netherlands.jpg|60 px|right]]<br><br><br> | |||
'''Province''': [[Friesland|Fryslân (Friesland)]][[File:frieslan.jpg|60 px|right]]<br><br><br> | |||
{{#display_map:53.4478,5.7393|width=250|height=250|zoom=7}} | |||
|} | |||
''' | {| class="wikitable" | ||
|+Official blazon | |||
|- | |||
|'''Dutch''' | |||
| In de lengte doorsneden, de regter helft van goud, beladen met 2 zwarte dwarsbalken van de regter boven naar de linker beneden hoek nederdalende; de linkerhelft van azuur beladen met een wasschende maan van zilver. (NB: niet beschreven is een gouden kroon met 5 bladeren) | |||
|- | |||
|'''English''' | |||
| blazon wanted | |||
|} | |||
===Oorsprong/verklaring=== | |||
Het wapen is officieel verleend op 25 maart 1818. | |||
Het wapen wordt als heerlijkheidswapen gevoerd sinds het einde der 15e eeuw. De oorsprong van het wapen is echter ouder en is afgeleid van het wapen van de eerste bekende hoofdman van Ameland, Ritske Jelmera Cammingha (ook Ritske van Jelmera) (1383-1450). Hij voerde al een wapen met drie balken en in een blauwe schildvoet een wassenaar. De wassenaar stond echter naar (heraldich) links gewend. Zo werd de wassenaar ook tot in de late 18e eeuw gevoerd door de verschillende bezitters van het eiland. In de loop der jaren kreeg de wassenaaar steeds meer plaats op het wapen en werden de beide symbolen verschillend op de velden afgebeeld (naast erlkaa, onder elkaar of in kwartieren). | |||
Bij de verlening van het wapen in 1818 ging de Hoge Raad uit van het heraldische principe dat figuren in een doorsneden veld elkaar 'aankijken'. Derhalve staat de maan naar de balken (naar heraldisch rechts) gewend. In 1958 pleitte de gemeenteraad voor dat het gemeentewapen werd hersteld met de maan afgewend. De gemeenteraad heeft dit voorstel echter nooit ingediend bij de Hoge Raad van Adel en het wapen is dus ook nooit gewijzigd. | |||
Hoewel niet heraldisch beschreven, is het wapen in de loop der tijden ook wel afgebeeld met een zogeheten gezichtswassenaar in plaats van een gewone halve maan. | |||
Volgens een volksoverlevering zouden de schuinbalken de balken voorstellen, die de Amelanders op Terschelling hadden geroofd | Volgens een volksoverlevering zouden de schuinbalken de balken voorstellen, die de Amelanders op Terschelling hadden geroofd | ||
| Line 26: | Line 37: | ||
Het wapen komt ook voor in het wapen van het Waterschap De [[Amelander Grieën]]. | Het wapen komt ook voor in het wapen van het Waterschap De [[Amelander Grieën]]. | ||
===Afbeeldingen=== | |||
| | <gallery widths=250px heights=200px perrow=0> | ||
File:479.hag.jpg|alt=Wapen van Wytze van Cammingha van Jelmera|Wapen van Wytze van Cammingha van Jelmera | |||
|- | File:Ameland.hes.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Het wapen in het [[Wapen- en Vlaggenboek Hesman|Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman]] uit 1708 | ||
File:ameland1731.jpg|alt=Wapen van Wytze van Cammingha van Jelmera|Het wapen op een kaart van 1731 | |||
File:ameland.ok.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Het wapen in de [[Oldenkott]] albums +/- 1910 | |||
File:ameland.hag.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Het wapen in de [[Koffie Hag albums]] +/- 1930 | |||
File:Amelandb1.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Briefhoofd, +/- 1985 | |||
File:Amelandb.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Briefhoofd, +/- 1995 | |||
| | File:Amelandp.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Poststempel 1999 | ||
File:Ameland.swk.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Het wapen in een [[Steden wapen kwartet|kwartetspel]] (1950s) | |||
Het wapen | File:Ameland.nlpc.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Het wapen op een ansichtkaart | ||
File:Ameland.wwm.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Het wapen op een winkelwagenmuntje | |||
File:ameland3.jpg|Het wapen op het gemeentehuis | File:ameland3.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Het wapen op het gemeentehuis | ||
File:ameland4.jpg|Het wapen op een gedenksteen | File:ameland4.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Het wapen op een gedenksteen | ||
File:ameland5.jpg|Het wapen op een informatiebord in Nes | File:ameland5.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Het wapen op een informatiebord in Nes | ||
File:ameland6.jpg|Ameland en [[Kleve]] in Nes | File:ameland6.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Ameland en [[Kleve]] in Nes | ||
File:ameland7.jpg|Het wapen in een gevel in Nes | File:ameland7.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Het wapen in een gevel in Nes | ||
File:ameland8.jpg|Straatmosaiek in Hollum | File:ameland8.jpg|alt=Wapen van Ameland/Arms (crest) of Ameland|Straatmosaiek in Hollum | ||
</gallery> | </gallery> | ||
In 1982 was er op Ameland veel discussie over het al dan niet toestaan van naaktrecreatie. Hierop ontwierp de wethouder van buurgemeente Schiermonnikoog een nieuw wapen en rijmpje: | |||
In 1982 was er op Ameland veel discussie over het al dan niet toestaan van naaktrecreatie. Hierop ontwierp de wethouder van buurgemeente Schiermonnikoog een nieuw wapen en rijmpje : | |||
[[File:ameland2.jpg|center]] | [[File:ameland2.jpg|center]] | ||
| Line 59: | Line 69: | ||
De gemeente Ameland speelde mee met deze grap en liet het wapen, voor één keer, afdrukken op briefpapier. | De gemeente Ameland speelde mee met deze grap en liet het wapen, voor één keer, afdrukken op briefpapier. | ||
[[Civic Heraldry Literature - Netherlands (Heraldische literatuur - Nederland)|'''Literatuur''']]: Sierksma, 1962; Leeuwarder Courant, 7 maart 1958; Trouw 12-11-1982; beschrijving van oude wapen https://www.amelanderhistorie.nl/ | |||
{{nl}} | |||
{{media}} | {{media}} | ||
[[Category:Nederlandse gemeentewapens A]] | [[Category:Nederlandse gemeentewapens A]] | ||
[[Category:Friesland]] | [[Category:Friesland]] | ||
[[Category:Granted 1818]] | [[Category:Granted 1818]] | ||
Latest revision as of 13:08, 21 July 2024
 |
Country: Netherlands  Province: Fryslân (Friesland)  |
| Dutch | In de lengte doorsneden, de regter helft van goud, beladen met 2 zwarte dwarsbalken van de regter boven naar de linker beneden hoek nederdalende; de linkerhelft van azuur beladen met een wasschende maan van zilver. (NB: niet beschreven is een gouden kroon met 5 bladeren) |
| English | blazon wanted |
Oorsprong/verklaring
Het wapen is officieel verleend op 25 maart 1818.
Het wapen wordt als heerlijkheidswapen gevoerd sinds het einde der 15e eeuw. De oorsprong van het wapen is echter ouder en is afgeleid van het wapen van de eerste bekende hoofdman van Ameland, Ritske Jelmera Cammingha (ook Ritske van Jelmera) (1383-1450). Hij voerde al een wapen met drie balken en in een blauwe schildvoet een wassenaar. De wassenaar stond echter naar (heraldich) links gewend. Zo werd de wassenaar ook tot in de late 18e eeuw gevoerd door de verschillende bezitters van het eiland. In de loop der jaren kreeg de wassenaaar steeds meer plaats op het wapen en werden de beide symbolen verschillend op de velden afgebeeld (naast erlkaa, onder elkaar of in kwartieren).
Bij de verlening van het wapen in 1818 ging de Hoge Raad uit van het heraldische principe dat figuren in een doorsneden veld elkaar 'aankijken'. Derhalve staat de maan naar de balken (naar heraldisch rechts) gewend. In 1958 pleitte de gemeenteraad voor dat het gemeentewapen werd hersteld met de maan afgewend. De gemeenteraad heeft dit voorstel echter nooit ingediend bij de Hoge Raad van Adel en het wapen is dus ook nooit gewijzigd.
Hoewel niet heraldisch beschreven, is het wapen in de loop der tijden ook wel afgebeeld met een zogeheten gezichtswassenaar in plaats van een gewone halve maan.
Volgens een volksoverlevering zouden de schuinbalken de balken voorstellen, die de Amelanders op Terschelling hadden geroofd om er een galg van te maken. Hierop slaat ook het volgende rijmpje:
- De Amelander schalken,
- stolen 3 balken,
- des 's avonds in de maneschijn,
- daarom zal dit hun wapen zijn.
Het wapen komt ook voor in het wapen van het Waterschap De Amelander Grieën.
Afbeeldingen
Wapen van Wytze van Cammingha van Jelmera
Het wapen in het Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman uit 1708
Het wapen op een kaart van 1731
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910
Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Briefhoofd, +/- 1985
Briefhoofd, +/- 1995
Poststempel 1999
Het wapen in een kwartetspel (1950s)
Het wapen op een ansichtkaart
Het wapen op een winkelwagenmuntje
Het wapen op het gemeentehuis
Het wapen op een gedenksteen
Het wapen op een informatiebord in Nes
Ameland en Kleve in Nes
Het wapen in een gevel in Nes
Straatmosaiek in Hollum
In 1982 was er op Ameland veel discussie over het al dan niet toestaan van naaktrecreatie. Hierop ontwierp de wethouder van buurgemeente Schiermonnikoog een nieuw wapen en rijmpje:
- Drie Amelander schalken,
- verboden eens het zwalken,
- van bloterikken in de zonneschijn,
- daarom zal dit voortaan hun wapen zijn.
De gemeente Ameland speelde mee met deze grap en liet het wapen, voor één keer, afdrukken op briefpapier.
Literatuur: Sierksma, 1962; Leeuwarder Courant, 7 maart 1958; Trouw 12-11-1982; beschrijving van oude wapen https://www.amelanderhistorie.nl/
Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek
Portaal Nederlandse heraldiek |
Onderdeel van:  |
|
Nederlandse heraldiek:
Overzeese heraldiek:
|
Nederlandse heraldische verzamelobjecten
|
Contact and Support
Partners:
Your logo here ?
Contact us
© since 1995, Heraldry of the World, Ralf Hartemink 
Index of the site