Nuenen, Gerwen en Nederwetten

---

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek

Onderdeel van: Heraldry of the World

Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 19.126 Waarvan afbeeldingen: 16.545

Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

NUENEN, GERWEN EN NEDERWETTEN

Provincie  : Noord-Brabant
Opheffing  : -
Toevoegingen : 1821 Nederwetten

I : 16 juli 1817
"Van lazuur, beladen met een kruis van goud, gekantonneerd; in het eerste en vierde deel een klimmende leeuw en in het tweede en derde met eene opene roos, alles van goud."

II : 2 juli 1998
"Gevierendeeld: I en IV in sabel een (Brabantse) leeuw van goud, getongd en genageld van keel; II en III in zilver een zesbladige roos van keel; een schildhoofd van azuur met drie zespuntige sterren van goud. Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee parels."

Oorsprong/verklaring

Nuenen en Gerwen waren dorpen in handen van de Hertog van Brabant en in leen gegeven aan diverse families tot 1658, toen de jurisdictie direct bij de Staten-Generaal kwam te liggen. Op- en Nederwetten waren een onderdeel van deze heerlijkheid. Het oudste zegel van de schepenbank is bekend uit 1367 en is waarschijnlijk enkele tientallen jaren ouder.

Het zegel vertoont een wapen met in I de Brabantse leeuw, in IV de Limburgse leeuw en in de twee andere kwartieren een roos. Het is dus een afgeleide van het hertogswapen met de roos waarschijnlijk afgeleid van een van de heren van Nuenen. Dit zegel bleef tot in de 19e eeuw in gebruik.

Het oude zegel van Nuenen

Aangezien bij de aanvraag in 1815 door de gemeente geen kleuren of achtergrond werd overlegd, werd het wapen in de Rijkskleuren verleend. Het wapen was verleend aan de gemeente Nuenen-Gerwen, in 1821 werd Nederwetten toegevoegd, maar het wapen niet opnieuw verleend.

Voor het tweede wapen waren in eerste instantie twee wapens ontworpen door de Noord-Brabantse Commissie voor Wapen- en Vlaggenkunde (NBCW). Het eerste ontwerp was gevierendeeld, met in het eerste en vierde kwartier de leeuw van Brabant, in het tweede de roos en in het derde de sterren van Nederwetten. De kleuren van het derde kwartier waren gewijzigd in blauwe sterren op een gouden veld, omdat anders het blauwe vlak tussen twee zwarte zou staan, hetgeen in de heraldiek niet toegestaan is. Het tweede ontwerp was het uiteindelijke wapen.

De gemeenteraad stelde het tweede ontwerp voor aan de Hoge Raad van Adel . Deze vond echter de nadruk te sterk liggen op de sterren van Nederwetten, aangezien die eigenlijk nooit gebruikt waren de afgelopen twee eeuwen. De voorkeur ging dus uit naar het eerste ontwerp, maar omdat er geen heraldische bezwaren tegen het tweede ontwerp aangevoerd konden worden is het wapen uiteindelijk toch verleend.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910	Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Poststempel 1972	Poststempel 1986
Poststempel 1981	Briefhoofd 1985
Het wapen op een envelop 1986	Het wapen op een envelop 1993
Het wapen op het raadhuis (foto van Facebook)

Literatuur: Schampers et al, 1996.