Appingedam

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 18,840 Waarvan afbeeldingen: 16,259	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

APPINGEDAM

Provincie : Groningen
Opheffing : -
Toevoegingen : -

I : 8 december 1819
" Van zwart, beladen met een pellikaan van zilver, voedende zijne jongen staande in een nest in natuurlijke kleur. Het schild gedekt met een kroon van goud."

NB : de kroon heeft 5 bladeren

II : 25 juni 1964
" In azuur een pelikaan met opgeheven vlucht met 3 omgewende jongen met geopende vleugels, alles van goud, staande in een nest van sinopel en voedende zijn jongen met zijn bloed. Het schild gedekt met een gouden kroon van 5 bladeren."

NB : de bloeddruppels zijn van keel.

Oorsprong/verklaring

Appingedam verkreeg in 1327 stadsrechten. Of toen ook het wapen is ontstaan is niet bekend. Het komt al wel voor op een contrazegel uit 1568. Het zegel zelf vertoonde de H.Maria met Christus in een Gothische nis, met aan beide zijden van de nis een biddende persoon in zittende houding.

Het contrazegel van Appingedam (afdruk 1568)

Het zegel van Appingedam (afdruk 1618)

De voorstelling op zich is religieus van aard; Christus gaf zijn bloed aan de mensenkinderen. Het is een in de katholieke landen een vrij veel voorkomend symbool, alleen in Nederland komt het verder nog voor in het wapen van Kortenhoef. Zie verder ook hier.

In 1959 werd voor het eerst geopperd dat de kleuren, zoals vastgesteld in 1819, niet historisch correct waren. Volgens het Rijjksarchief in Groningen diende de kleuren dan ook aangepast te worden aan de historische kleuren goud op blauw en een groen nest. Echter pas in 1963 vroeg de gemeente de nieuwe kleuren aan, die daarop werden geaccepteerd en verleend.
De kleuren werden voor het eerst genoemd in 1664 door pater Franciscus Mijleman S.J. en wel in zijn in 1664 verschenen verhandeling "Ommelands Eer" . Hij zegt hierin dat Appingedam van ouds voerde "een vergulcle pellicaan, staende met open vleugels op een doornagtige nest; nevens hem drie staende vergulde jongskens, met open becken gaepende om het loopende bloed te vatten, 't welck den pellicaan voor hun uut syn borst is pickende. Het veld van 't selve waepen is laseur oft hemelsblauw".

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

Verder bestaat er een rijmpje dat alsvolgt luidt :

lsoo heb ick mijn nest in 't midden gesettet,

Van twee gnaphandige gripende vogelen,

Als tusschen die Harpie under tweekoppigen arendsvogelen.

Het rijmpje slaat op de geografische positie van de stad tussen de steden Emden (harpij) en Groningen(adelaar).

Voorbeelden van het wapen uit de stad :

Raadhuis (c) Jan Verstelle, Leiderdorp

Franse school(c) Jan Verstelle, Leiderdorp

Huisstijl 1952, 1964, 1999

Stempel 50er jaren en poststempel 1985

English:
Appingedam became a city in 1327. The first seal showed the H.Mary in a Gothic church, with on both sides of the church a person in prayer. The pelican is a religious symbol, indicating the gift of the blood of Christ to his children. The little poem mentiones that the pelicam makes his nest between the two competing birds, a harpy Emden) and an eagle (of Groningen).

Both Emden and Groningen tried to get control of the area around Appingedam