Amstenrade

Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

AMSTENRADE Provincie  : Limburg
Opheffing  : 1982 Brunssum, Heerlen, Schinnen
Toevoegingen : -

I : 11 maart 1925
" Gedeeld : I in keel een zilveren dubbel slangenkopkruis; in een hartschild van zilver 3 koeken van keel, II gevierendeeld: a en d in zilver een dubbelstaartige goudgekroonde en roodgetongde leeuw van sabel, b en c in zilver een driehoekige egge van sabel. Wordende het schild vastgehouden door de H.Gertrudis."

Oorsprong/verklaring

Het wapen is een combinatie van de wapens van de eerste (I, Huyn van Amstenrade) en de laatste graven van Amstenrade (II, De Marchant d'Ansembourg), alsmede van de parochieheilige. Amstenrade behoorde tot 1537 onder de schepenbank van Oirsbeek. In 1557 werd deze bank (met Amstenrade, Oirsbeek, Bingelrade en Merkelbeek) samen met die van Brunssum (met Brunssum, Jabeek en Schinveld) verpand aan de familie Huyn, die het in 1610 kochten. In 1654 werden Geleen en Spaubeek toegevoegd en werd het geheel hervormd tot het graafschap Amstenrade-Geleen.

De familie Huyn voerde een slangenkruis van zilver in keel. De linie Geleen voerde het gekwartileerd met het wapen Printhagen (in zilver 3 koeken van keel), de linie Amstenrade voerde dit wapen als hartschild. Na de Huyn's kwam het graafschap achtereenvolgens in de handen van de families Van Salm Dietrichstein, de Ligne, de Willems en Marchant d'Assembourg, dit laatste wapen is overgenomen door de gemeente. Het wapen Huyn van Amstenrade (slangenkruis met hartschild) komt tevens voor in de wapens van een aantal omliggende gemeenten.

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

Het heeft lange tijd geduurd voor Amstenrade eindelijk een wapen kreeg. De gemeente had al in 1896 een wapen aangevraagd, met daarop de H. Aldegondis die aan een lint twee schildjes vasthield. Het rechterschildje was het wapen van Huyn van Amstenrade, links het hartschild uit ht wapen van D'Assembourg. Beide schildjes waren bovendien gedekt door een vijfbladerige kroon. De Hoge Raad van Adel had uiteraard bezwaren tegen dit overladen wapen en kwam vervolgens met twee voorstellen. De historische achtergrond werd wel geaccepteerd.
De voorstellen van de Hoge Raad van Adel waren :

1) weglaten van het wapen van Huyn van Amstenrade en een gedeeld schild met de parochieheilige en het hartschild uit het wapen van D'Assembourg (analoog aan vele andere Limburgse wapens),

2) eenzelfde opzet als in het eerste wapen, maar nu in de linkerhelft beide wapens, Huyn van Amstenrade boven en D'Assenbourg beneden. Dit werd eveneens een overladen wapen, maar de Hoge Raad van Adel kon hier wel mee akkoord gaan.

De gemeente wilde het oude voorstel houden en de ontwerpen waren toch wel overladen. Uiteindelijk is toen gekozen voor een vierde ontwerp, het latere gemeentewapen. Inmiddels waren er echter wel 25 jaar verstreken, mede omdat de gemeente het een lange tijd heeft laten rusten.

Literatuur : Eversen en Meulleneers, 1900; HRvA Dossier Amstenrade.