Woensel

Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

WOENSEL (EN ECKART)

Provincie  : Noord Brabant
Opheffing  : 1920 Eindhoven
Toevoegingen : -

I : 16 juli 1817
"In azuur 3 hoorns van goud, geplaatst 2 en 1."

NB : In het register is geen tekst vermeld, alleen een tekening

File:Woensel.gif

Oorsprong/verklaring

Woensel wordt als eerste vermeld in 1107 in een bevestiging van Paus Paschalis II aan de abdij van Sint-Truiden. In dezelfde eeuw wordt duidelijk dat er ook een aan St. Petrus gewijde kerk in het dorp staat. De parochie omvatte destijds waarschijnlijk oo de latere parochies Eindhoven en Stratum.

In de loop van de 13e eeuw komen er steeds meer rechten van de abdij in handen van de Heren van Cranendonk, in de 14e eeuw zijn alle rechten, muv het recht op herberg in handen van dit geslacht. Het geslacht Cranendonk is een tak van het geslacht Horn. Hoewel in 1273 Willem I van Cranendonk al als Heer optreedt, is pas vanaf 1303 zeker dat de Cranendonks grondheren van Woensel zijn.

In het begin van de 14e eeuw wordt in Woensel een schepenbank opgericht. Van de schepenbank zijn twee verschillende zegels bekend. Het oudste dateert waarschijnlijk van voor 1342 en vertoont het wapen van de heren van Cranendonk, drie horens met de mond-openingen heraldisch links. Aan de bovenzijde van het zegel staat een sleutel, die aangeeft dat de schepenbank ressorteerde onder de parochie van St. Petrus.

Het tweede zegel werd in 1589 gesneden en vertoont hetzelfde wapen. De sleutel is nu verdwenen. Het zegel is in gebruik gebleven tot 1815. Behalve aan oorkonden van Woensel hangt het zegel ook aan oorkonden van Gestel, Strijp en Stratum (zie aldaar).
Dit is waarschijnlijk een gevolg van het feit dat prins Maurits in 1625 de schepenbanken van Woensel-Eindhoven en Gestel-Strijp-Stratum heeft verenigd.

De gemeente wist bij de aanvraag niets meer te vermelden dan dat het al sinds lange tijd in gebruik was geweest. De Hoge Raad van Adel heeft het wapen toen bevestigd in rijkskleuren i.p.v. keel op zilver, de historische kleuren.

In 1996 stelde de Noord-Brabantse commissie voor Wapen- en Vlaggenkunde voor het wapen aan te passen aan de historische kleuren en te gebruiken als dorpswapen.

File:Woensel2.gif Het voorstel van 1996.

Dit ontwerp is zover ik weet niet als dorpswapen ingevoerd.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

Literatuur : Melssen,1988a; Schampers et al, 1996.