Katwijk

Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

KATWIJK

Provincie  : Zuid Holland
Opheffing  : -
Toevoegingen : 2006 Rijnsburg, Valkenburg

I : 24 december 1817
"Zijnde van zilver beladen met een sautoir van lazuur."

II : 22 september 2008
"In zilver een schuinkruis van azuur en in een hartschild van goud een dubbele burcht van keel, beide delen met vier kantelen, geopend van het veld met een opgetrokken valhek van sabel, en verlicht van sabel. Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee parels."

Oorsprong/verklaring

Het wapen wordt wel verklaard als zijnde afgeleid van St. Andreas, de schutspatroon van de vissers. Het wapen wordt als zodanig ook vermeld door Beelaerts van Blokland, maar Van Ollefen en Bakker geven een heel ander wapen. In hun Stads- en dorpsbeschrijver (van dezelfde tijd als het manuscript van Beelaerts van Blokland) wordt zowel voor Katwijk-Binnen als Katwijk aan Zee een schild van keel, beladen met drie wassenaars van zilver, geplaatst 2 en 1 gegeven. Dit is een afleiding van het wapen van Polanen en/of Wassenaar. Waar dit wapen vandaan komt is niet duidelijk.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

Na de samenvoeging van Katwijk met Rijnsburg en Valkenburg werd een nieuw wapen nodig.
In eerste instantie wilde de gemeente het oude wapen handhaven en de beide wapens van de opgeheven gemeenten als dorpswapen invoeren. Dit stuitte in de gemeenteraad toch op bezwaren, waardoor in de loop van 2007 een aantal nieuwe ontwerpen werden gemaakt. Op 3 september 2997 werd aan de raad een voorstel gedaan, met daarin drie opties; 1) het oude wapen verder voeren, 2) een nieuw ontwerp gebaseerd op historische gegevens en 3) een gevierendeeld wapen met elementen uit de oude wapens en ene nieuwe, heraldisch verantwoorde, kleurstelling. De voorkeur van het college ging naar het eerste voorstel. Als mogelijke gevierendeelde wapens werden de volgende ontwerpen voorgelegd, met als voorkeur ontwerp 5.:

Ontwerp 1	Ontwerp 2
Ontwerp 3	Ontwerp 4
Ontwerp 5	Ontwerp 6

Omdat er geen overeenstemming kon worden bereikt (met name over de kleurstelling) werd de Hoge Raad van Adel om advies gevraagd. De Raad kwam met drie voorstellen en verwierp het gevierendeelde wapen, aangezien dat een erg druk wapen zou worden. Ook een idee om in de kwartieren van het Ktwijkse wapen de burchten op te nemen werd niet uitgewerkt, omdat de burchten te klein zouden uitvallen. De uiteindelijke voorstellen waren :

1. het oude wapen handhaven, maar dan gedekt met de normale kroon voor gemeenten (3 bladeren en twee parels)
2. een wapen met een schuinkruis, waarop een hartschild met een dubbele toren
3. een nieuw ontwerp, gebaseerd op het oude wapen van het marinevliegkamp Valkenburg, zie onder.

Het derde ontwerp van de Hoge Raad van Adel.

Het tweede ontwerp werd uiteindelijk door de gemeenteraad aangenomen en staat hierboven aangegeven. In het wapen is de nadruk weggelegd voor het oude kruis van Katwijk, met de twee opgeheven gemeenten gesymboliseerd door het hartschild. De kleuren zijn van Valkenburg, de burcht is van Rijsnburg. Tevens geeft de dubbele burcht aan dat het twee opgeheven gemeentes betreft. De valken verdwenen, aangezien die in een hartschild nauwelijks zichtbaar zouden zijn.

Het derde ontwerp geeft de historische verbondenheid van de gemeente met de zee weer; het kruis komt daarmee te vervallen. De burcht is weergegeven zoals in het tweede ontwerp.

Literatuur : Beelarts van Blokland, ?; Van Ollefen en Bakker, 1792; Sierksma, 1962; gemeenteraadsbesluiten op http://www.katwijk.nl www.katwijk.nl]]