Bodegraven

Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

BODEGRAVEN

Provincie  : Zuid Holland
Opheffing  : 2011 Bodegraven-Reeuwijk
Toevoegingen : 1964 Barwoutswaarder (ged), Lange Ruige Weide (ged), Rietveld (ged), Waarder (ged), Zwammerdam (ged)

I : 24 juli 1816
" Van lazuur beladen met 2 spaden geplaatst en sautoir in het midden een hoed, alles van goud."

NB : niet officieel gedekt met een gouden kroon van 3 bladeren en 2 parels en omhangen met 2 afhangende lauriertakken van sinopel.

Oorsprong/verklaring

Over het ontstaan van dit wapen zouden 2 mogelijke 'verklaringen' zijn : <br\>

• het is het familiewapen van de graven van Bodelo, wier gebied op een verloren gegane kaart uit 809 reeds zou voorkomen; ook later zouden er nog graven van dit geslacht voorkomen óf
• de hoed is afkomstig van een uit de middeleeuwen stammende bode, die hier is begraven, het wapen zou aldus sprekend zijn.

De eerste verklaring is niet erg waarschijnlijk, daar in de tijd van het ontstaan van deze kaart er nog geen heraldiek in de huidige vorm bestond. De heraldiek is pas aan het eind der 11e eeuw ontstaan.

Het is niet bekend wanneer het wapen voor het eerst is gevoerd. Bij de verwoesting van Bodegraven door de Fransen in 1672 is het gehele archief in vlammen opgegaan. De oudste afbeeldingen dateren daarom uit 1675 uit de toen herstelde kerk. De oudste gekleurde afbeelding dateert uit 1779 in het manuscript van M.L. van Hangest, baron d'Yvou, heer van Mijdrecht, die alle kerken in de omgeving bezocht en beschreef. hij gaf een zilveren schild, met zwarte hoed, bruine (natuurlijk) spaden met blauwe bladeren. In het, eveneens eind 18e eeuwse, manuscript Schoemaker wordt als wapen een zilveren spade op een rood veld gegeven, een afbeelding die verder nergens terugkomt. De oorsprong hiervan is verder ook niet bekend.Het oudste zegel van de heerlijkheid/gemeente dateert uit 1783 en geeft het wapen met hoed en dpaden. Het wapen wordt gedekt door een helm met helmkleden. In 1806 wordt een nieuw zegel gebruikt, wel met hoed en spaden, maar niet in een schild geplaatst. De voorheen vrij platte hoed was nu ook een bolhoed. Een afdruk van dit zegel werd in 1815 aan de Hoge Raad van Adel gezonden voor bevestiging. Aangezien geen kleuren waren aangegeven door de gemeente, is het in Rijkskleuren verleend.

8e eeuwse bodebus van Bodegraven met het (modernere) wapen, gehouden door 2 leeuwen en gedekt door een kroon, dus niet volgens de officiële beschrijving.	Briefhoofd van de gemeente 1992.
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910	Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

Literatuur : Sierksma, 1962, informatie gemeente Bodegraven; Plomp, 19??; Agterberg, 1980.