Medemblik
 |
Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens |
|
MEDEMBLIK
Provincie : Noord Holland
Opheffing : -
Toevoegingen : 2007 Noorder Koggenland (1979 Abbekerk (ged), Hoogwoud (ged), Midwoud (ged), Nibbixwoud (ged), Opperdoes, Sijbekarspel (ged), Twisk), Wognum (1979 Berkhout (ged), Midwoud (ged), Nibbixwoud (ged), Sijbekarspel (ged), Zwaag (ged)); 2011 Andijk, Wervershoof
I : 26 juni 1816
"Van sabel beladen met een pal van goud, gedekt met een kroon en aan weerskanten vastgehouden door een klimmende leeuw, alles van goud."
NB : de kroon is een keizerskroon, gevoerd van azuur, en de leeuwen zijn omziend
Oorsprong/verklaring
Medemblik is bekend sinds 950. Wanneer de stad stadsrechten verkreeg is niet bekend.
Er zijn beschrijvingen bekend van stadszegels uit 1294. Dit zegel vertoont een schip met dertien personen aan boord. De oudste nog bestaande afdruk van dit stempel dateert uit 1505 (afbeelding 1). Dit zegel dateert waarschijnlijk uit het begin der 14e eeuw.
 Het oudste zegel van Medemblik uit 1505. (Uit de Lange, 1934, fig A). |
Een volgend, duidelijker zegel dateert uit et midden van de 16e eeuw (afbeelding 2). Ook dit zegel vertoont een (moderner) schip met daarop 13 menselijke figuren.
 Zegel van Medemblik uit 1550. (Uit de Lange, 1934, fig B). |
Waar komen nu die 13 personen vandaan ? er bestaat een sage dat Karel de Grote de Friezen beval hun wetten op schrift te stellen. De friezen kozen daarop 12 wijze mannen uit de 7 districten en zij begaven zich naar de koning. Daar aangekomen vroegen ze een dag bedenktijd, en besloten toen dat ze het bevel niet zouden opvolgen. Na een aantal dagen aandringen gaf de koning hun de keuze om of zijn bevel op te volgen, of ze zouden onthoofd worden, of ze zouden in een schip zonder riemen of roer de Zuiderzee opgestuurd worden. Zij kozen voor het laatste. Eenmaal op zee bedachten ze een analogie met de 12 apostelen, die na de kruisiging diep bedroefd waren. Jezus openbaarde zich daarna aan hen en troostte hen. De 12 wijzen gingen vervolgens in gebed en toen ze opstonden stond er een 13e man achter op het schip. Deze 13e man leidde hen vervolgens veilig aan land, ter plaatse van Medemblik.
De derde generatie zegels vertoont eveneens een schip, echter zonder bemanning. Een tweede verschil is dat er een wapen wordt afgebeeld tussen de voorste masten. Dit wapen vertoont een paal. Het oudste zegel met deze voorstelling dateert uit het einde der 16e eeuw. Een afbeelding van een dergelijk zegel is te zien in Afbeelding 3.
 Zegel van Medemblik met het wapen tussen de masten. Nieuwe afdruk van een 16e eeuws stempel. (Uit de Lange, 1934, fig E). |
Er is maar een zegel van de stad bekend met daarop alleen het wapen, inmiddels gehouden door 2 aanziende schildhouders en gedekt door een keizerskroon. Dit zegel dateert uit 1776.
Wanneer het wapen zelf is ontstaan is niet bekend. Analoog aan bijvoorbeeld Amsterdam en Delft kan het al wel rond de verlening van de stadsrechten (12 of 13e eeuw) in gebruik zijn genomen. Wanneer de keizerskroon is toegevoegd is niet bekend.
 Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910 |
 Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930 |
 Het wapen aan de gevel van het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Foto Hubert de Vries |
Ondanks diverse herindelingen is het wapen nooit gewijzigd.
Literatuur : vdBergh, 1878; De Lange, 1934