Oudewater

---

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek

Onderdeel van: Heraldry of the World

Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 19.126 Waarvan afbeeldingen: 16.545

Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

OUDEWATER

Provincie  : Utrecht (tot 1989 Zuid Holland)
Opheffing  : -
Toevoegingen : 1964 Hekendorp (ged), Papekop (ged), 1970 Hoenkoop, 1989 Driebruggen (ged, 1964 Barwoutswaarder, Hekendorp (ged), Papekop (ged), Lange Ruige Weide, Waarder), Snelrewaard, Willeskop

I : 24 juli 1816
"Van zilver, beladen met een dubbelde burgt, waar boven een klimmende leeuw, alles van keel, de leeuw getongd en geklaauwd van lazuur. Het schild gedekt met eene kroon met 3 fleurons, alles van goud, en vastgehouden door 2 klimmende leeuwen in hunne natuurlijke verwen."

NB : De kroon heeft tevens 2 parels en de leeuwen zijn aanziend.

Oorsprong/verklaring

Oudewater was oorspronkelijk een dorp in Utrecht, in bezit van de Heren van Woerden. In 1280 ging het dorp over naar Holland (om pas in 1989 weer naar Utrecht terug te gaan). Aan het einde van de 13e eeuw verkrijgt het dorp de eerste privileges, uitmondend in stadsrechten.

Uit de Stichtse tijd zijn er drie zegelafdrukken bekend van Oudewater. Alle drie de zegels vertonen een wapen, waarop een ruit met daarin een vierblad. Boven het schild komt nog een lelie tevoorschijn. Aangezien de drie stukken verschillende achtergronden hebben kan aangenomen worden dat het zegel en dus het wapen gevoerd werd door het dorp. Waar dit wapen vandaan komt is niet bekend. Er is geen familiewapen bekend met een dergelijke afbeelding. De ruit kan eventueel slaan op het wapen van de Heren van Woerden.

Het oudste zegel van de stad Oudewater, met een roos in een ruit. (Uit De Boer, 1966, blz 184)

Na de overgang naar Holland verscheen al snel een nieuw zegel. Afdrukken van dit zegel zijn bekend uit 1321. Op dit zegel staat geen wapen, maar een burcht, waarop een leeuw. Links en rechts van de leeuw staan een aantal bloemen. Op alle latere zegels (Oudewater was een grensstad en is enkele keren verwoest, waarbij de zegelstempels verloren zijn gegaan) komt dezelfde voorstelling voor. Het aantal bloemen neemt in de loop van de tijd af. De voorstelling staat echter niet in een schild.

Zegel van de stad Oudewater, met een leeuw, uikomende boven een burcht. (Uit De Boer, 1966, blz 185)

Het stadswapen is duidelijk afgeleid van de zegels en wordt al in de 17e eeuw als zodanig vermeld. De leeuw is de Hollandse leeuw. In 1321 kreeg de stad gelden om stadsmuren op te laten trekken. Dit geld was afkomstig van de graaf van Holland. Het wapen stelt dus de versterkingen voor met de Hollandse leeuw daarop als symbool voor waakzaamheid tegen Utrecht.

Het wapen op de Visbrug (bron)	Het wapen in een boek uit 1747
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910	Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Briefhoofd, +/- 1985	Poststempel 1988

Literatuur: de Boer, 1966