Bergambacht
 |
Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens |
|
BERGAMBACHT
Provincie : Zuid Holland
Opheffing : -
Toevoegingen : 1857 Zuidbroek, 1985 Ammerstol, Berkenwoude
I : 24 december 1817
" Parti, het eerste van keel beladen met een bande van zilver, het tweede mede van keel beladen met een arend van zilver."
II : 21 november 1985
" In keel een adelaar van zilver, beladen met 3 wassenaars van sabel; in een golvende schildvoet van azuur een zalm van zilver. Het schild gedekt met een gouden kroon van 3 bladeren en 2 parels."
Oorsprong/verklaring
De oude gemeente Bergambacht is ontstaan uit de twee afzonderlijke dorpen Bergambacht en 's Heeraartsberg. Het oude wapen van 's Heeraartsberg zou de schuinbalk geweest zijn, terwijl de adelaar het oorspronkelijke wapen van Bergambacht zou zijn.
De schuinbalk in het oude wapen is waarschijnlijk afgeleid van het wapen van de familie Van der Lede, heren van 's Heeraartsberg tot 1227. Het is dus dus niet de Lek, zoals door oa Sierksma werd aangegeven.
De adelaar is een ander verhaal. Er bestaat een verklaring, oa door Sierksma genoemd, die aangeeft dat de adelaar een sprekend symbool was van 's Heeraartberg. Het huis te 's Heeraartsberg zou gesticht zijn door Arend van Arkel. Deze Arend voerde echter het wapen van Arkel en geen adelaar. Ook geen van de (bekende) ambachtsheren voerde een adelaar in zijn wapen. In ieder geval wordt in 1628 voor Bergambacht als wapen een "zilveren arent op eenen rooden schilt" aangegeven.
 Het wapen van Bergambacht in de Oldenkott albums +/- 1910 |
 Het wapen van Bergambacht in de Koffie Hag albums +/- 1930 |
In het nieuwe wapen zijn de zalm van Ammerstol en de 3 wassenaars van Berkenrode (en Zuidbroek) aan het eigenlijke wapen van Bergambacht, de adelaar, toegevoegd. Het eerste ontwerp voor een nieuw wapen was in keel een zilveren schuinbalk beladen met 3 wassenaars, met de zalm in de schildvoet.
Dit ontwerp werd door de gemeenteraad afgekeurd. Een tweede ontwerp vertoonde de adelaar met de wassenaars op een gedeeld schild van azuur en keel. De gemeenteraad keurde ook dit af, aangezien de zalm er niet in voorkwam. In het derde ontwerp werd de zalm direct onder de adelaar geplaatst, waarmee de gemeenteraad akkoord ging, maar de Hoge Raad van Adel niet. Uiteindelijk werd de zalm in de schildvoet geplaatst.
Literatuur : 't Jong, 1986; Sierksma, 1962