De Bilt

Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

DE BILT

Provincie  : Utrecht
Opheffing  : -
Toevoegingen : 2001 Maartensdijk (1957 Westbroek (ged, 1954 Achttienhoven (Utr)), Tienhoven (Ut) (ged))

I : 11 september 1816
" Van zilver met een St.Laurensrooster van sabel."

II : 4 december 2000
" Geschuind van goud en azuur en over alles heen een Sint Laurensrooster, geschuind van sabel en zilver. het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee parels."

Oorsprong/verklaring

De Bilt is bekend sinds 1307. Het land was destijds in bezit van de bisschop van Utrecht. Het dorp ontstond eigenlijk pas in de 18e eeuw. De belangrijkste bebouwing in de gemeente was lange tijd te vinden in Oostbroek. Hier stond ook het St. Laurentiusklooster. Deze abdij werd ca 1100 gesticht en in 1580 opgeheven. De abdij was in het bezit van grote delen van de huidige gemeente. Het wapen is afgeleid van het symbool van St. Laurentius, het rooster. De Heilige werd in 258 op een rooster werd verbrand. Ook na de reformatie is het rooster in het wapen gebleven.

Het wapen was ook een onderdeel van het wapen van de ambachtsheerlijkheid Oostbroek, De Bilt, Kolenberg en Over de Vecht De omschrijving van dat wapen luidde : Gevierendeeld : I in keel een dwarsbalk van zilver; II in zilver een rooster van sabel met rechtsboven en linksbeneden een handvat; III in sabel 3 geknopte ruiten van zilver en IV in sabel 3 leeuwen van goud, als hartschild in zilver 3 kepers van keel.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

Het nieuwe wapen combineert het oude rooster met een schuin gedeeld schild. Het laatste slaat op het oude wapen van Maartensdijk. Dat wapen vertoonde Sint Maarten, die zijn mantel doorsneed voor een naast hem lopende bedelaar. Dit wordt gesymboliseerd door het schuin doorsneden schild (zie ook <a href=u/utrecht|Utrecht]]). De kleuren goud en blauw zijn eveneens afgeleid van het oude wapen van Maartensdijk. Hiervoorafgaand waren er diverse ontwerpen geweest. Deze kregen echter niet de goedkeuring van de gemeenteraad, waarop uiteindelijk het bovenstaande wapen werd verleend.

Enkele ontwerpen voor het nieuwe wapen

Literatuur : Den Uyl, 1957; Sierksma, 1962; Broekhoven en Barends, 1995; Archief Hoge Raad van Adel ; Schutte, 2002