Texel
 |
Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens |
|
TEXEL
Provincie : Noord Holland
Opheffing : -
Toevoegingen : -
I : 26 juni 1816
"Van goud, beladen met 2 springende geaffronteerde leeuwen van keel, staande op den arm van een omgekeerd anker."
NB : Het anker is sabel
Oorsprong/verklaring :
De oorsprong van het wapen is niet bekend. Wel is sinds het begin van de 16e eeuw al een dergelijke voorstelling op de zegels van Texel afgebeeld. Een zegel uit 1508 vertoont een omgekeerd anker, vergezeld van een leeuw.
| Tekening van het zegel uit 1508 (copie verkregen via gemeente Texel) |
Op een gevelsteen uit 1611 is de leeuw inmiddels vergezeld van een tweede aan de andere kant. Beide leeuwen zijn aanziend, en het geheel is niet op een schild geplaatst. Latere afbeeldingen geven dezelfde voorstelling wel op een schild.
 De gevelsteen uit 1611 (van foto verkregen via gemeente Texel) |
Volgens Sierksma zouden de twee leeuwen de Texelse en de Hollandse leeuw moeten voorstellen. Het wapen zou derhalve de rede van Texel voorstellen, waarbij Hollandse en Texelse schepen elkaar zouden ontmoeten. De Texelse leeuw (volgens Sierksma de linker) zou van groen moeten zijn, dit omdat de kleur van Texel groen is.
Het bovenstaande zegel is waarschijnlijk niet het oudste zegel. Van den Bergh noemt een zegel uit 1309 voor Texel waarop een kasteel met 3 gedekte torens en eronder de (onduidelijke) woorden ab urbe. Hij noemt verder het bovengenoemde zegel, als afdruk uit 1536, met de leeuw (beschreven als gaand ipv klimmend) en het anker.
Texel stond al aan het begin van de Middeleeuwen onder invloed van Holland. De Hollandse graven hadden er tot 1415 een speciale rentmeester. In 1289 was de soevereiniteit van de graven van Holland over het eiland vastgelegd. In 1415 verkreeg het eiland stadsrechten van Willem VI van Holland. Een echte stad is er echter op het eiland niet ontstaan.
De verklaring van Sierksma is misschien wel juist, wat betreft de Hollandse leeuw en de rede van Texel. De rede van Texel was inderdaad zeer belangrijk voor de Hollandse handels- en oorlogsschepen. De eerste leeuw kan dan ook wel de Hollandse leeuw zijn geweest; ook de kleuren komen daarmee overeen. De tweede leeuw is waarschijnlijk uit oogpunt van symmetrie opgenomen, zoals de functie als "ankerhouders" op de gevelsteen. Enig bewijs voor een groene Texelse leeuw is er niet.
 Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910 |
 Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930 |
 Het wapen op een locale munt 1995 |
Literatuur : Van den Bergh, 1878; Sierksma, 1962; Informatie gemeente Texel; Texel in het verleden, uitgave gemeente Texel, 1980.