Westkerke

Heraldry of the World
Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

WESTKERKE

Provincie : Zeeland
Opheffing : 1816 Scherpenisse (1971 Tholen)
Toevoegingen : -

I : 31 juli 1817
"Zijnde gegeerd van sabel en goud van 10 stukken."

NB : In het register is geen tekst vermeld, alleen een tekening

Oorsprong/verklaring

De oorsprong van het wapen van Westkerke is erg onduidelijk. Tevens bestaat er grote verwarring tussen de wapens van de heerlijkheid Westkerke (en latere gemeente) op Tholen, en van de verdronken heerlijkheid Westkerke op Schouwen.

Er bestaan een aantal afbeeldingen van wapens van de beide Westkerkes. De verschillende wapens worden afgebeeld in onderstaande figuur. De wapens zijn afkomstig van de volgende bronnen :
1 : volgens diploma, 1817 (voor Westkerke-Tholen)
2 : Smallegange, 1696, tevens Schoemaker, begin 18e eeuw (beide voor Westkerke-Schouwen)
3 : Smallegange, 1696, tevens Schoemaker, begin 18e eeuw (beide voor Westkerke-Tholen)
4 : Rederijkersbord uit de 17e (?) eeuw, in het gemeentehuis te Tholen (voor Westkerke-Tholen)
5 : Wapenkaart Verburght, 1673 (voor Westkerke-Schouwen), idem Van der Aa (voor Westkerke-Tholen)
6: Kaart van Tholen, 1750 (voor Westkerke-Tholen), idem Van der Aa (voor Westkerke-Schouwen)

De afbeeldingen van Schoemaker hebben weliswaar hetzelfde aantal geren als bij Smallegange, maar zijn een half verschoven. D.w.z. Bij afbeelding 3 begint Smallegange met een hele zwarte punt, bij Schoemaker met een halve. Dit is waarschijnlijk een vertekening door Schoemaker.

Het gemeentewapen lijkt sterk op het rederijkersbord, dat echter minder geren bevat. Het wapen op de kaart van Tholen (6) wijkt daar echter weer sterk van af en komt meer overeen met de versie van Smallegange (2) voor Schouwen. Het wapen van Smallegange voor Tholen is vrij uniek, alleen qua kleurverdeling komt het overeen met het latere gemeentewapen. De versie van de wapenkaart van Verburght lijkt eigenlijk ook niet op een van de anderen. Van der Aa maakt het er alleen nog maar ingewikkelder op, door (waarschijnlijk) beide wapens om te draaien.

Welk wapen is nu het juiste voor welk Westkerke ? Voor beide Westkerkes verschillen de bronnen nogal sterk. Het gemeentewapen is waarschijnlijk afgeleid van het rederijkersbord. Helaas is in het archief van de Hoge Raad van Adel niet aangegeven waarop de aanvraag is gebaseerd. Het is echter wel waarschijnlijk dat de burgemeester in zijn aanvraagbrief een tekening van het wapen op het rederijkersbord heeft opgestuurd. Dat daarbij een fout is gemaakt in het aantal geren is niet onlogisch.

Of Smallegange of Verburght nu het juiste wapen voor het Schouwse Westkerke geeft is ook niet duidelijk. Een groot aantal wapens van heerlijkheden wordt door beide verschillend weergegeven. De latere gemeentewapens zijn soms identiek aan Smallegange, soms aan Verburght, dus ook dat geeft geen uitsluitsel.

Beide wapens zijn waarschijnlijk afgeleid van het wapen van Duiveland, maar over een leenverband van een lid van het geslacht Van Duiveland over beide heerlijkheden is niet veel te zeggen.