Sluis

Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

SLUIS

Provincie  : Zeeland
Toevoegingen : 1880 Sint Anna ter Muiden, Heille, 1970 Cadzand (ged), Retranchement (ged))
Opheffing  : 1995 Sluis-Aardenburg
Opnieuw opgericht 2003
Toevoegingen : 2003 Sluis-Aardenburg (1995 Aardenburg (1941 Eede, Sint Kruis, 1970 Waterlandkerkje (ged)), Sluis), Oostburg (1970 Biervliet (ged),Breskens, Cadzand (ged), Groede, Hoofdplaat(ged), Nieuwvliet, Philippine (ged, 1815 Waterdijk), Retranchement (ged), Schoondijke, Waterlandkerkje (ged), IJzendijke, Zuidzande)

I : 31 juli 1817
"Van keel, beladen met 2 golvende fascen van zilver. Het schild gedekt door een kroon van goud."

NB : De kroon heeft 19 parels, waarvan 16 op de band

II : 22 november 2002
"Geschuind door een schuinbalk van azuur; I in zilver een gekanteelde burcht van sabel, bestaande uit een gedekte poort met deuren en twee zijtorens, boven de poort een toren en op de zijtorens twee gedekte hangtorentjes, waaruit te voorschijn komen twee toegewende hoornblazers van natuurlijke kleur, gekleed van keel, blazend op hoorns van goud; II in goud een dubbele geopende burcht met opgetrokken valhek, beide delen gekanteeld, alles van keel, in een schildvoet van keel twee golvende dwarsbalken van zilver. Het schild gedekt met een gouden kroon van zestien parels waarop drie parels en ter weerszijden gehouden door een leeuw van keel, getongd en genageld van azuur."

====Oorsprong/verklaring====De oorsprong van de balken in het wapen is niet bekend. Volgens Sierksma zouden de dwarsbalken het Zwin voorstellen.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

Het nieuwe wapen is een combinatie van de burchten van Aardenburg en Oostburg op respectievelijk gouden en zilveren velden. De schildvoet bevat de zilveren golven van Sluis. De blauwe schuinbalk is afkomstig van het Vrije van Sluis, en werd gevoerd door een groot aantal voormalige gemeenten in het gebied, zie hiervoor onder Groede. De kroon is een gravenkroon zoals die in de dertiende eeuw door onder andere Gewijde van Dampiërre werd gedragen. De leeuwen zijn van Aardenburg, respectievelijk Sluis-Aardenburg.

Voordat er overeenstemming was bereikt over het uiteindelijke wapen, zijn er diverse ontwerpen gemaakt. Een aantal van deze ontwerpen staat hieronder aangegeven. De eerste 5 ontwerpen combineren de golvende dwarsbalken van het oude wapen van Sluis, met de burchten van Aardenburg (rood) en Oostburg (zwart) op verschillende manieren. Al dan niet vergezeld van de blauwe dwarsbalk.

In de volgende 4 ontwerpen staan de golvende dwarsbalken van Sluis in de onderste helft, soms blauw gekleurd voor de balk van Oostburg. In 2 ontwerpen staat enkel de burcht van Oostburg, in een ontwerp zijn de burchten gecombineerd tot een rode burcht met hoornblazers. In het laatste ontwerp zijn de burchten omgewisseld ten opzichte van het uiteindelijk verleende wapen:

Sluis is in de 13e eeuw gesticht door Jan van Namen, zoon van Gwijde van Namen, graaf van Vlaanderen. Het dorp kreeg de naam Lamminsvliet of Lambertsvliet en verkreeg in 1290 stadsrechten. Pas later verschijnt de naam Sluis.

Het oudst bekende zegel, uit het einde der 13e eeuw, vertoont een zeilend schip met wimpel links gewend, waarin een bisschop, staande van voren, de rechterhand opgeheven, in de linker een kromstaf naar buiten gekeerd. Links en rechts van het scheepje staan 4 resp. 2 vissen (haringen ?) afgebeeld.

Het oudste (groot)zegel van Sluis (Uit : Ewe, 1972)

Het tweede zegel, een contrazegel uit dezelfde tijd, vertoont eveneens een naar links varend schip met wimpels, links en rechts van het zeil een haring. Het randschrift op beide zegels spreekt van Lamminsvliete.

Het oudste (contra)zegel van Sluis (Uit : Ewe, 1972)

Het nieuwe grote schepenzegel van de stad Sluis vertoonde in 1309 de afbeelding van de H.Maria met het Kind, zittend op een troon, waaronder golven en ter weerszijde een kandelaar. Op een later zegel uit 1319 staat eveneend Maria, maar nu is ze vergezeld van twee schildjes, beide met twee golvende dwarsbalken. Eem laatste, 18e eeuws zegel, geeft het wapen weer zoals het in het begin van de 19e eeuw werd aangevraagd.

Het wapen op een straatnaambord

Literatuur : Van den Bergh, 1878; Sierksma, 1962; Schutte, 1996c; Boekhout, 1996