Zeeland (provincie)

ZEELAND

I: 4 december 1948
" Golvend doorsneden: I van goud, beladen met een ten halve uit de baren naar boven komende leeuw van keel, getongd en genageld van azuur; II golvend gedwarsbalkt van zes stukken van azuur en zilver. Het schild gedekt door een gouden kroon van vijf bladeren en vier paarlen en ter wederzijde gehouden door een leeuw van keel, getongd en genageld van azuur. Wapenspreuk: "Luctor et Emergo", in letters van sabel op een wit lint. "

Oorsprong/Verklaring

Het wapen van Zeeland bestaat uit de leeuw van Holland, die uit de golven omhoogkomt.

Het gebied tussen Holland en Vlaanderen was aan het begin van de Middeleeuwen een condominium, dat door beide graven werd bestuurd. De Hollandse graven probeerden echter de macht naar zich toe te trekken. Tijdens de twisten in Vlaanderen zagen de Hollanders hun kans schoon en veroverden heel Zeeland (zonder het huidige Zeeuws-Vlaanderen, wat pas in de 17e eeuw aan Zeeland kwam). Aan het eind der 13e eeuw werden de Hollanders weer (tijdelijk) verdreven. Pas sinds 1299 is het gebied definitief in bezit van de Hollanders.

Het eerste wapen van Zeeland dateert uit het midden der 13e eeuw en bestaat uit een blauw schild met in een rood schildhoofd een uitkomende gouden leeuw. De kleuren van de Hollandse leeuw zijn waarschijnlijk omgewisseld om verwarring met Holland te voorkomen. Dit wapen is echter na 1258 niet meer bekend. Ook de opvolgende Hollandse graven hebben geen wapen voor Zeeland gevoerd.

Na 1450 verschijnt er een nieuw wapen voor Zeeland als onderdeel van het wapen van Filips de Goede. Het wapen was doorsneden met boven de Hollandse leeuw en onder een aantal golven. In 1473 wordt de leeuw in de bovenste helft uitkomend, en in 1515 wordt de doorsnijdingslijn golvend. Het wapen is sindsdien niet gewijzigd.

Afwijkend wapen in een 15e eeuws Zwitsers manuscript	Het wapen in 1530
Het wapen in een 16e eeuws Spaans manuscript	Het wapen in het Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman (1708)

Na de afzwering van Filips II continueerden de Staten van Zeeland het wapen. Het wapen werd eerst door een parelkroon gedekt, later met een kroon van drie bladeren en twee parels. De spreuk werd in 1602 toegevoegd. De spreuk was een vervolg op de vorige spreuk, die door de provincie werd gebruikt: Domine Serva Nos Perimus (Heer redt ons, wij gaan ten onder) werd Luctor et Emergo (ik worstel en kom boven). De schildhouders in het huidige wapen zijn weer de Hollandse leeuwen.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910	Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Het wapen in een uitgave van +/- 1943	Poststempel 1988

Het wapen op heraldische tegels

English:
"Per fess wavy; I or, a demi lion, issuing from the dividing line gules, armed and langued azure; II barry wavy of six azure ans argent. The shield is crested by a coronet of four pearls between five leaves or. Supporters: two lions rampant gules, armed and langued azure. On a white ribbon the motto LUCTOR ET EMERGO in black lettering."

The arms of the province of Zeeland (or (Old) Zealand) are the lion of Holland struggling on a sea. The counts of Holland and the Vlaanderen (Flanders) jointly governed the group of islands between their homelands. The counts of Holland tried in the 12-13^th century to get their stronghold in the area. They finally succeeded in 1299. They, however, did not adapt arms as Counts of Zeeland. The arms were developed in the 15-16th centuries.

Literatuur: De Vries, 1995