Venlo

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 18,840 Waarvan afbeeldingen: 16,259	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

VENLO

Provincie : Limburg
Opheffing : -
Toevoegingen : 2001 Belfeld, Tegelen; 2010 Arcen en Velden

I : 15 september 1819
"Van lazuur, beladen met een halven en gekroonden leeuw van goud, getongd van keel, vergezeld ter linkerzijde van een afgebroken dubbelen staart en van onderen van een anker, alles van goud; het schild ter wederzijde vastgehouden door een geharnasten ridder gesjerpt van Oranje, houdende een banier van keel, beladen met het schild."

(Ia : 21 december 1838)

II : 29 maart 2004
"In azuur een halve, dubbelstaartige, gekroonde leeuw van goud, getongd van keel, beneden vergezeld van een anker van goud, met verkorte stang. Het schild ter weerszijden gehouden door een geharnaste ridder van natuurlijke kleur met een sjerp van oranje, de helm met pluimen van rood, wit en blauw, houdende in de buitenste hand een toernooilans van goud met een punt van zilver, waaraan een wimpel van keel, aan de broekzijde beladen met een (lees: het) wapenschild. Wapenspreuk: FESTINA LENTE CAUTA FAC OMNIA MENTE in Latijnse letters van goud op een lint van azuur."

Oorsprong/verklaring

Het wapen is een combinatie van het wapen van Gelre (Venlo stond sinds het begin van de 13e eeuw onder invloed en heerschappij van de Graven van Gelre), en het symbool van de scheepvaart. Venlo was lid van de Hanze en een belangrijke overslagplaats.

Er zijn een groot aantal zegels bekend van Venlo. Het eerste dateert uit 1269 en werd gebruit tot de verlening van de stadsrechten in 1343. Het zegel vertoont een schild met de Gelderse leeuw met blokjes, en in de schildvoet het anker. Alle latere zegels vertonen dezelfde compositie van leeuw en anker, waarbij in het eerste stadszegel (1436) de blokjes verdwenen en het anker een steeds prominentere plaats kreeg.(Frankewitz en Venner, 1987)

Schepenbankszegel (1269-1343)
Stadszegel (1346-1359)
Stadszegel (1360-1368)
Geheim-zakenzegel (1362-1735)
Stadszegel (1746-1755)
Stadszegel (1771-1789)
Geheim-kleinzegel (1540-1602)
Geheim-kleinzegel (1605-1657)
Kleinzegel (1644-1718)
Kleinzegel (1724-1796)
Sluitzegel (1680)
Sluitzegel (1714)

De schildhouders en de wapenspreuk worden voor het eerst gezien in een boek van 1692. De schildhouders verschijnen echter pas op het 3e stadzegel van 1746. In latere stadszegels verdwijnen de schildhouders weer.

Het wapen in 1500
De oudste afbeelding met schildhouders
(Hermans, 2010)

In 1819 werd het wapen verleend gebaseerd op de door de gemeente ingezonden tekening in 1814. De tekening vermeldde ook de wapenspreuk, die werd echter niet verleend.

In de Belgische Opstand koos Venlo voor de Belgische kant. In 1838 werd daarom door de Belgische koning het wapen van Venlo nogmaals verleend. Het is daardoor de enige Nederlandse gemeente die ook een Belgische wapenverlening kent. De verlening werd overigens in Den Haag niet erkend.

Het Belgische wapendiploma van Venlo (1838)

De gemeente wendde zich in 2003 tot de Hoge Raad van Adel met de wens om het in 1819 voor de oude gemeente Venlo bevestigde wapen te continueren, echter met enkele wijzigingen, waaronder de belangrijkste was de toevoeging van een wapenspreuk. Gezien de onderlinge grootteverhouding van de drie opgeheven gemeenten lag continuatie inderdaad voor de hand. Wat de wapenspreuk betreft kon de gemeente aantonen dat deze vóór 1795 in combinatie met het wapen was gevoerd, hetgeen naar het oordeel van de Raad van voldoende gewicht was om te gelden als een “bijzondere historische omstandigheid” die volgens de richtlijnen van de Minister van Binnenlandse Zaken van 18 oktober 1977 toekenning rechtvaardigt. Met de overige wijzigingen, voornamelijk correcties met betrekking tot de uitvoering van het wapen, kon eveneens worden ingestemd. Tevens werd de gelegenheid benut om de wat summiere omschrijving van 1819 opnieuw te formuleren.