Renswoude
Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek
Portaal Nederlandse heraldiek  |
Onderdeel van:  |
|
Nederlandse heraldiek:
Overzeese heraldiek:
|
Nederlandse heraldische verzamelobjecten
|
RENSWOUDE
Provincie : Utrecht
Opheffing : -
Toevoegingen : -
I : 20 maart 1957
"In zilver 2 beurtelings gekanteelde dwarsbalken van keel en een smalle ingeschulpte schildzoom van azuur. Het schild gedekt door een gouden kroon van 3 bladeren en 2 parels."
NB : de tekening vertoont een uitgeschulpte schildzoom.
Op 4 maart 1996 is de tekening aangepast aan de beschrijving en is een nieuw diploma opgemaakt. Er is geen nieuw KB uitgegeven, er is ook geen nieuwe tekening opgenomen in het register van de Hoge Raad van Adel .
Oorsprong/verklaring
Het wapen is een variant op het wapen van Arkel. Jan van Arkel, bisschop van Utrecht kocht in 1345 de heerlijkheid van de stad Rhenen. Dit gebied, waar Renswoude uit groeide, werd door de burgers van Rhenen gebruikt als een gemene weide. Jan van Arkel gaf dit gebied in leen aan zijn broer Robbrt van Arkel. Na de heren van Arkel kwam Renswoude in het bezit van heer Jan van Rijnesteijn. Jan van Rijnesteijn was een bastaardzoon van bisschop Jan van Arkel. Hij voerde het wapen van Arkel, vermeerderd met een uitgeschulpte zoom, als teken van een bastaardzoon. Zijn wapen wordt ook vermeld in het manuscript van de heraut Gelre (zie fig.).
 Het wapen van Jan van Rijnesteijn in het manuscript Gelre (wapen nr 1579). |
Na Jan van Rijnesteijn kwam Renswoude aan de heren van Sevender, eveneens een tak van het geslacht van Arkel. Hierna kwam de heerlijkheid in het bezit van een aantal geslachten, met uiteindelijk in 1754 aan het geslacht Taets van Amerongen, die nog immer de titel Heer van Renswoude voeren.
De heerlijkheid voerde als wapen het wapen van Jan van Rijnesteijn, ook nadat de heerlijkheid in andere handen was overgegaan. Op 10 november 1819 werd de heerlijkheid bevestigd door de Hoge Raad van Adel in het gebruik van het oude wapen. Echter, de omschrijving luidde alsvolgt: Een schild van zilver, waarop twee gekerfde en tegengekerfde dwarsbalken van keel en een schildzoom met uitgeronde punten van lazuur. Getekend werd er echter een ingeschulpte schildzoom, dus tegengesteld aan het oude heerlijkheidswapen en het wapen van Jan van Rijnesteijn.
 Het heerlijkheidswapen, zoals het in het register staat vermeld. |
In 1957 vroeg de gemeente alsnog een wapen aan. Dit wapen mocht niet identiek zijn aan het oude heerlijkheidswapen, en dus werd de schildzoom beschreven als ingeschulpt. Echter, de tekening werd ook omgedraaid en vertoonde dus een uitgeschulpte zoom (dit is de tekening die ook in het Register bij de Hoge Raad van Adel staat). Pas in 1996 werd deze situatie gewijzigd door de uitgifte van een nieuw diploma aan de gemeente. Aangezien de gemeente de tekst wilde handhaven is er geen nieuw Koninklijk Besluit uitgevaardigd. Het heerlijkheidswapen werd niet aangepast; de heerlijkheden bestaan officieel niet meer. Dit heeft dus tot gevolg dat het heerlijkheids- en gemeentewapen nu dus identiek zijn, op de kroon na. Dus precies dat wat de gemeente in 1957 niet wilde !
Deze, unieke, situatie heeft in de loop der tijden nogal wat verwarring veroorzaakt; zo wordt bij Sierksma (1962) het wapen juist weergegeven volgens de beschrijving, die op dat moment dus niet in overeenstemming was met de officiële tekening. Anderen namen de tekening uit het register over. Hetzelfde geldt voor het heerlijkheidswapen; hoewel de beschrijving en de tekening dus niet overeenkomen, is het wapen altijd afgebeeld volgens de tekening in het register. Tenslotte heeft zeer recent in 1997 de huidige Heer van Renswoude de Hoge Raad van Adel gevraagd om een juiste tekening van het heerlijkheidswapen. De Hoge Raad van Adel gaat ervan uit dat in de jaren 1816-1820 er veel fouten zijn geslopen in de teksten en dat de tekeningen dus de juiste zijn. Maar in het geval van de heerlijkheid is het dus een historisch onjuist wapen.
 Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910 |
 Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930 |
Contact and Support
Partners:
Your logo here ?
Contact us
© since 1995, Heraldry of the World, Ralf Hartemink 
Index of the site
Literatuur : vdBergh, 1878; Informatie gemeente Renswoude (Jan van den Brink); Gelre, 1414; Sierksma, 1962; Hoge Raad van Adel (mondelinge informatie)