Tholen: Difference between revisions

Revision as of 07:08, 1 September 2023

Het wapen van 1817 Het wapen van 1973	THOLEN Country : Netherlands Province : Zeeland Additions: 1971 Oud Vossemeer 1813 Vrijberge 1971 Poortvliet 1813 Nieuw Strijen 1971 Scherpenisse 1816 Westkerke 1971 Sint Annaland 1971 Sint Maartensdijk 1971 Stavenisse 1995 Sint Philipsland Loading map... {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"250px","height":"250px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":7,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"","imageLayers":[],"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":51.57889999999999730562194599770009517669677734375,"lon":4.12300000000000022026824808563105762004852294921875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Official blazon
Dutch	(1817) Gevierendeeld : I en IV in goud een rode leeuw, II en III in goud een zwarte leeuw; en een schildvoet van goud, beladen met een zwarte onttakelde kogge, waarvan de mast over het wapen heenreikt over de snijlijn. Het schild gedekt door een gouden kroon van 5 fleurons. (1973) Doorsneden : I gevierendeeld : a en d in goud een leeuw van keel, getongd en genageld van azuur; b en c in goud een leeuw van sabel, getongd en genageld van keel, II in goud een kogge van sabel, met een zeil en wimpels van keel; een schildzoom van sabel, beladen met een dwarsbalk van zilver. Het schild gedekt met een gouden kroon van 5 bladeren.
English	blazon wanted

Oorsprong/verklaring

Het wapen is officieel verleend op 31 juli 1817 en gewijzigd op 27 maart 1973.

De naam Tholen is afkomstig van het woord tol; bij de stad was een watertol van de hertogen van Brabant. De stad (de stadsrechten werden in het begin van de 14e eeuw verleend) was hiervoor zeer geschikt, omdat het tij de schippers dwong hier de reis te onderbreken. Voor de inning van de tol had de hertog koggen in gebruik. De leeuwen zijn verleend door een graaf van Holland uit het Hollands-Henegouwse huis. Jan van Beaumont, zoon van Jan II van Henegouwen werd in 1316 Heer van Tholen.

Middeleeuwse zegels van de stad vertonen meestal een onduidelijk soort schip, vergezeld van de 4 leeuwen en een barensteel. Het schip staat op het zegel enigzins verwrongen in de schildvoet. Het schip werd vaak geinterpreteerd als een scheepswrak, als verband met de grote brand van 1452 waarbij de stad en de meeste schepen verwoest werden. Dit is onlogisch, aangezien de zegels al uit het eind van de 14e of het begin van de 15e eeuw dateren, dus ruim voor de brand.

Het oudste zegel van Tholen, rond 1400. (Uit : Ewe, 1972)

Over de betekenis van de kogge bestaat het volgende fabeltje: de stad Tholen moest altijd een met 31 koppen bemande kogge gereed hebben om in oorlogstijd beschikbaar te zijn.
De schildzoom is het wapen van de familie van Borssele, die op het eiland veel bezittingen hadden en waarvan in Sint Maartensdijk nog leden begraven liggen.

Bij aanvraag van het nieuwe wapen wilde de gemeente eerst een brandende kogge opnemen, maar aangezien het onduidelijke schip ook op zegels ouder dan 1452 voorkomt, was dat niet mogelijk.

De gemeente kwam toen met een ontwerp dat alsvolgt luidde :
"Gedeeld : I gevierendeeld : a en d in goud een leeuw van keel; b en c in goud een leeuw van sabel, II doorsneden : A in zilver een zeilend koggeschip van sabel, varend op een zee, gedwarsbalkt van azuur en zilver; b in sabel een dwarsbalk van zilver. Het schild gedekt met een gouden kroon van 5 bladeren."

De Hoge Raad van Adel had een aantal bezwaren tegen dit ontwerp. Ten eerste wilde men de leeuwen gekleurde nagels geven om met historische gegevens overeen te stemmen, ten tweede wilde men een niet-opgetuigde kogge met een schildje Borssele aan de mast.

Uiteindelijk gingen beide partijen akkoord met het huidige wapen, met als schildzoom Borssele, om de ligging van de stad Tholen in de nieuwe gemeente uit te beelden.

Na de samenvoeging met Sint Philipsland werd het oude wapen gecontinueerd.

Het wapen in een 17e eeuws manuscript
Het wapen eind 18e eeuw
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910
Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Het wapen op een heraldische tegel
Zegel van de voormalige gemeente
Tholen en Iława
Briefhoofd, +/- 1995

Literatuur: Van den Bergh, 1878; Bontekoe, 1973b; Informatie gemeente Tholen

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 19.126 Waarvan afbeeldingen: 16.545	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur