Utrecht: Difference between revisions
Knorrepoes (talk | contribs) No edit summary |
Knorrepoes (talk | contribs) No edit summary |
||
(27 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{ | {| class="wikitable" | ||
|- style="vertical-align:top;" | |||
''' | |[[File:utrecht.jpg|350 px|center|alt=Wapen van {{PAGENAME}}/Arms (crest) of {{PAGENAME}}]] | ||
| | |||
<center>''' {{uc:{{PAGENAME}}}} '''</center><br> | |||
'''Country''' : Netherlands [[File:Netherlands.jpg|60 px|right]]<br><br><br> | |||
'''Province''' : [[Utrecht (provincie)|Utrecht]][[File:Utrechtp.jpg|60 px|right]]<br><br><br> | |||
'''Additions''':<br> | |||
* 1823 Abstede | |||
* 1823 Catharijne | |||
* 1823 Lauwerecht | |||
* 1823 Tolsteeg | |||
* 1954 [[Achttienhoven (Utr)]] | |||
* 1954 [[Oudenrijn]] (partly) | |||
* 1954 [[Zuilen]] | |||
* 2001 [[Vleuten-De Meern]] | |||
** 1954 [[Haarzuilens]] | |||
** 1954 Oudenrijn (partly) | |||
** 1954 [[Veldhuizen]] (ged) | |||
** 1954 [[Vleuten]] | |||
{{#display_map:52.0888,5.1233|width=250|height=250|zoom=7}} | |||
|} | |||
{| class="wikitable" | |||
|+Official blazon | |||
|- | |||
|'''Dutch''' | |||
| Doorsneden van rood en zilver van den regter boven naar den linker benedenhoek. Het schild gedekt met een gouden kroon en ter wederzijde vastgehouden door een gouden klimmende leeuw. (NB : de kroon heeft 5 bladeren en de leeuwen zijn getongd van keel.) | |||
|- | |||
|'''English''' | |||
| blazon wanted | |||
|} | |||
===Oorsprong/verklaring=== | |||
Het wapen is officieel verleend op 10 juni 1818. | |||
Het wapen is symbolisch de voorstelling van St.Maarten, die zijn jas doorsnijdt voor een bedelaar. Toen de bisschoppen nog de machthebbers waren, werd op het zilveren vlak deze hele voorstelling nogmaals afgebeeld. In 1528 werd deze voorstelling verwijderd. | Het wapen is symbolisch de voorstelling van St.Maarten, die zijn jas doorsnijdt voor een bedelaar. Toen de bisschoppen nog de machthebbers waren, werd op het zilveren vlak deze hele voorstelling nogmaals afgebeeld. In 1528 werd deze voorstelling verwijderd. | ||
Utrecht is al een zeer oude stad. Wanneer precies stadsrechten zijn verleend is niet bekend. Het oudste stadszegel is bekend sinds 1196 en vertoont een burcht. Ook het tweede bekende grootzegel, met afdruk uit 1251 vertoont alleen een burcht. Op het derde, eveneens 13e eeuwse grootzegel is de burcht vergezeld van twee kruisen. Dit zijn tevens de enige drie zegels met enkel een burcht. | Utrecht is al een zeer oude stad. Wanneer precies stadsrechten zijn verleend is niet bekend. Het oudste stadszegel is bekend sinds 1196 en vertoont een burcht. Ook het tweede bekende grootzegel, met afdruk uit 1251 vertoont alleen een burcht. Op het derde, eveneens 13e eeuwse grootzegel is de burcht vergezeld van twee kruisen. Dit zijn tevens de enige drie zegels met enkel een burcht. | ||
De zegels, die vervolgens in gebruik zijn geweest tot 1529 vertonen allen Sint Maarten. Op het 13e eeuwse 4e grootzegel van de stad zit de heilige op een troon, op alle 15 andere bekende zegels gaat de heilige te paard met naast hem een bedelaar. | De zegels, die vervolgens in gebruik zijn geweest tot 1529 vertonen allen Sint Maarten. Op het 13e eeuwse 4e grootzegel van de stad zit de heilige op een troon, op alle 15 andere bekende zegels gaat de heilige te paard met naast hem een bedelaar. | ||
Line 29: | Line 44: | ||
Nadat in 1529 enige onenigheid was ontstaan over de voorstelling in het wapen en op de zegels, werd op de nieuwe zegels alleen het stadswapen, zonder Sint Maarten, aangebracht. Op het grootzegel stond tevens weer een afbeelding van een burcht, maar nu vergezeld van het stadswapen. Op alle latere zegels komt verder alleen het stadswapen voor. | Nadat in 1529 enige onenigheid was ontstaan over de voorstelling in het wapen en op de zegels, werd op de nieuwe zegels alleen het stadswapen, zonder Sint Maarten, aangebracht. Op het grootzegel stond tevens weer een afbeelding van een burcht, maar nu vergezeld van het stadswapen. Op alle latere zegels komt verder alleen het stadswapen voor. | ||
Het wapen wordt op de meeste zegels gehouden door twee leeuwen en gedekt door een kroon. De kroon verschilt sterk, van een parelkroon tot een koningskroon. De voorstelling op het huidige wapen, met een vijfbladerige kroon komt op de zegels niet voor. | Het wapen wordt op de meeste zegels gehouden door twee leeuwen en gedekt door een kroon. De kroon verschilt sterk, van een parelkroon tot een koningskroon. De voorstelling op het huidige wapen, met een vijfbladerige kroon komt op de zegels niet voor. | ||
===Afbeeldingen=== | |||
| | <gallery widths=250px heights=200px perrow=0> | ||
| | File:utrecht-1196.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het zegel van Utrecht (afdruk 1196) | ||
|- | File:utrechtz4.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het geheimzegel van Utrecht (1277-1454) | ||
| | File:utrecht-1544.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het zegel van Utrecht (afdruk 1544) | ||
| | File:utrecht-1544-contra.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het contrazegel van Utrecht (afdruk 1544) | ||
| | File:utrechtz3.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het zegel van Utrecht (1658-1710) | ||
| | File:Utrechtgo.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de Armorial Gorrevod (1460) | ||
| | File:Utrechtjr.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het (nogal vreemde) wapen in de Armorial Jörg Rügen (1495) | ||
| | File:nl-ut-c2.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een munt uit 1478 | ||
| | File:nl-ut-c3.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een munt uit 1513 | ||
File:Utrecht1543.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een 16e eeuws manuscript | |||
File:Utrechtd.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een 16e eeuws manuscript | |||
File:Utrecht16.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een [[:Category:Windhag city arms|16e eeuws manuscript]] | |||
File:Utrecht17.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een 17e eeuws [https://bm-lille.fr/patrimoine/digital-viewer/c-16435 manuscript] | |||
File:Utrecht1650.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in 1650 | |||
File:Utrecht.hes.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in het [[Wapen- en Vlaggenboek Hesman|Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman]] uit 1708 | |||
File:nl-ut-c1.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een 18e eeuwse duit | |||
File:utrechtpenning.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een penning van 1756 | |||
File:utrecht1784.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een boek van 1784 | |||
File:utrecht.ok.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de [[Oldenkott]] albums +/- 1910 | |||
| | File:utrecht.hag.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de [[Koffie Hag albums]] | ||
File:utrecht.tile.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een [[:Category:Heraldic_tiles|heraldische tegel]] | |||
File:utrecht1.tile.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een [[:Category:Heraldic_tiles|heraldische tegel]] | |||
File:utrecht-boulevard.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op sluitzegels (1950-55) | |||
File:pol-utrecht.JPG|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen gebruikt als helmteken van de politie. | |||
File:Utrecht4.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Choorstr12ar.jpg bron]) | |||
File:Utrecht5.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|>Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/LepelenburgBruntenhof05w.jpg bron]) | |||
File:Utrecht7.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Maliesingel77u.jpg bron]) | |||
File:Utrecht8.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Oppenheimplein07.jpg bron]) | |||
File:Utrecht9.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Oudegracht167s.jpg bron]) | |||
File:Utrecht10.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Oudegracht265w.jpg bron]) | |||
File:Utrecht11.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Springweg102.jpg bron]) | |||
File:Utrecht7.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]] | |||
File:Utrecht1.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]] | |||
File:Utrecht2.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]] | |||
File:Utrecht.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]] | |||
File:Utrecht7.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]] | |||
File:Utrecht8.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]] | |||
File:Utrecht.wwm.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een winkelwagenmuntje | |||
File:Utrecht-p.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Speciaal poststempel, 1966 | |||
</gallery> | |||
[[Civic Heraldry Literature - Netherlands (Heraldische literatuur - Nederland)|'''Literatuur''']]: vdBergh, 1878; Muller, z.j. | |||
{{nl}} | |||
{{media}} | {{media}} | ||
[[Category:Nederlandse gemeentewapens U]] | [[Category:Nederlandse gemeentewapens U]] | ||
[[Category:Utrecht]] | [[Category:Utrecht]] | ||
[[Category:Granted 1818]] | [[Category:Granted 1818]] |
Revision as of 06:38, 22 February 2024
Country : Netherlands Province : Utrecht Additions:
|
Dutch | Doorsneden van rood en zilver van den regter boven naar den linker benedenhoek. Het schild gedekt met een gouden kroon en ter wederzijde vastgehouden door een gouden klimmende leeuw. (NB : de kroon heeft 5 bladeren en de leeuwen zijn getongd van keel.) |
English | blazon wanted |
Oorsprong/verklaring
Het wapen is officieel verleend op 10 juni 1818.
Het wapen is symbolisch de voorstelling van St.Maarten, die zijn jas doorsnijdt voor een bedelaar. Toen de bisschoppen nog de machthebbers waren, werd op het zilveren vlak deze hele voorstelling nogmaals afgebeeld. In 1528 werd deze voorstelling verwijderd.
Utrecht is al een zeer oude stad. Wanneer precies stadsrechten zijn verleend is niet bekend. Het oudste stadszegel is bekend sinds 1196 en vertoont een burcht. Ook het tweede bekende grootzegel, met afdruk uit 1251 vertoont alleen een burcht. Op het derde, eveneens 13e eeuwse grootzegel is de burcht vergezeld van twee kruisen. Dit zijn tevens de enige drie zegels met enkel een burcht.
De zegels, die vervolgens in gebruik zijn geweest tot 1529 vertonen allen Sint Maarten. Op het 13e eeuwse 4e grootzegel van de stad zit de heilige op een troon, op alle 15 andere bekende zegels gaat de heilige te paard met naast hem een bedelaar.
In 1529 wordt een zegel gesneden met daarop het oude wapen, met Sint Maarten afgebeeld op het schild. Dit zegel is echter al hetzelfde jaar vervangen en komt maar 1x voor.
Nadat in 1529 enige onenigheid was ontstaan over de voorstelling in het wapen en op de zegels, werd op de nieuwe zegels alleen het stadswapen, zonder Sint Maarten, aangebracht. Op het grootzegel stond tevens weer een afbeelding van een burcht, maar nu vergezeld van het stadswapen. Op alle latere zegels komt verder alleen het stadswapen voor.
Het wapen wordt op de meeste zegels gehouden door twee leeuwen en gedekt door een kroon. De kroon verschilt sterk, van een parelkroon tot een koningskroon. De voorstelling op het huidige wapen, met een vijfbladerige kroon komt op de zegels niet voor.
Afbeeldingen
Het wapen in een 16e eeuws manuscript
Het wapen in een 17e eeuws manuscript
Het wapen in het Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman uit 1708
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910
Het wapen in de Koffie Hag albums
Het wapen op een heraldische tegel
Het wapen op een heraldische tegel
Het wapen in de stad (bron)
>Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Literatuur: vdBergh, 1878; Muller, z.j.
Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek
Portaal Nederlandse heraldiek |
Onderdeel van: Heraldry of the World |
Nederlandse heraldiek:
Overzeese heraldiek:
|
Nederlandse heraldische verzamelobjecten
|
Contact and Support
Partners:
Your logo here ?
Contact us
© since 1995, Heraldry of the World, Ralf Hartemink
Index of the site