Utrecht: Difference between revisions

Latest revision as of 13:53, 4 June 2024

	UTRECHT Country : Netherlands Province : Utrecht Additions: 1823 Abstede 1823 Catharijne 1823 Lauwerecht 1823 Tolsteeg 1954 Achttienhoven (Utr) 1954 Oudenrijn (partly) 1954 Zuilen 2001 Vleuten-De Meern 1954 Haarzuilens 1954 Oudenrijn (partly) 1954 Veldhuizen (ged) 1954 Vleuten Loading map... {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"250px","height":"250px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":7,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"","imageLayers":[],"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":52.08879999999999910187398199923336505889892578125,"lon":5.123300000000000409272615797817707061767578125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Official blazon
Dutch	Doorsneden van rood en zilver van den regter boven naar den linker benedenhoek. Het schild gedekt met een gouden kroon en ter wederzijde vastgehouden door een gouden klimmende leeuw. (NB : de kroon heeft 5 bladeren en de leeuwen zijn getongd van keel.)
English	blazon wanted

Oorsprong/verklaring

Het wapen is officieel verleend op 10 juni 1818.

Het wapen is symbolisch de voorstelling van St.Maarten, die zijn jas doorsnijdt voor een bedelaar. Toen de bisschoppen nog de machthebbers waren, werd op het zilveren vlak deze hele voorstelling nogmaals afgebeeld. In 1528 werd deze voorstelling verwijderd.

Utrecht is al een zeer oude stad. Wanneer precies stadsrechten zijn verleend is niet bekend. Het oudste stadszegel is bekend sinds 1196 en vertoont een burcht. Ook het tweede bekende grootzegel, met afdruk uit 1251 vertoont alleen een burcht. Op het derde, eveneens 13e eeuwse grootzegel is de burcht vergezeld van twee kruisen. Dit zijn tevens de enige drie zegels met enkel een burcht.

De zegels, die vervolgens in gebruik zijn geweest tot 1529 vertonen allen Sint Maarten. Op het 13e eeuwse 4e grootzegel van de stad zit de heilige op een troon, op alle 15 andere bekende zegels gaat de heilige te paard met naast hem een bedelaar.

In 1529 wordt een zegel gesneden met daarop het oude wapen, met Sint Maarten afgebeeld op het schild. Dit zegel is echter al hetzelfde jaar vervangen en komt maar 1x voor.

Nadat in 1529 enige onenigheid was ontstaan over de voorstelling in het wapen en op de zegels, werd op de nieuwe zegels alleen het stadswapen, zonder Sint Maarten, aangebracht. Op het grootzegel stond tevens weer een afbeelding van een burcht, maar nu vergezeld van het stadswapen. Op alle latere zegels komt verder alleen het stadswapen voor.

Het wapen wordt op de meeste zegels gehouden door twee leeuwen en gedekt door een kroon. De kroon verschilt sterk, van een parelkroon tot een koningskroon. De voorstelling op het huidige wapen, met een vijfbladerige kroon komt op de zegels niet voor.

Afbeeldingen

Het zegel van Utrecht (afdruk 1196)
Het geheimzegel van Utrecht (1277-1454)
Het zegel van Utrecht (afdruk 1544)
Het contrazegel van Utrecht (afdruk 1544)
Het zegel van Utrecht (1658-1710)
Het wapen in de Armorial Gorrevod (1460)
Het (nogal vreemde) wapen in de Armorial Jörg Rügen (1495)
Het wapen op een munt uit 1478
Het wapen op een munt uit 1513
Het wapen in een 16e eeuws manuscript
Het wapen in een 16e eeuws manuscript
Het wapen in een 16e eeuws manuscript
Het wapen in een 16e eeuws manuscript
Het wapen in een 17e eeuws manuscript
Het wapen in 1650
Het wapen in het Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman uit 1708
Het wapen op een 18e eeuwse duit
Het wapen op een penning van 1756
Het wapen in een boek van 1784
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910
Het wapen in de Koffie Hag albums
Het wapen op een heraldische tegel
Het wapen op een heraldische tegel
Het wapen op sluitzegels (1950-55)
Het wapen gebruikt als helmteken van de politie.
Het wapen in de stad (bron)
>Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een winkelwagenmuntje
Speciaal poststempel, 1966

Literatuur: vdBergh, 1878; Muller, z.j.

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 18.840 Waarvan afbeeldingen: 16.259	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

Contact and Support

Partners:

Your logo here ?
Contact us

@@ Line 1: / Line 1: @@
-{|width="100%" style="color:black; background-color:#ffffcc;"
+{| class="wikitable"
-|width="15%"|[[File:Netherlands.gif|50 px|left]]
+|- style="vertical-align:top;"
-|width="70%" align="center" |'''Heraldry of the World<br/>Civic heraldry of the [[Netherlands]] - [[Nederlandse gemeentewapens]]'''
+|[[File:utrecht.jpg|350 px|center|alt=Wapen van {{PAGENAME}}/Arms (crest) of {{PAGENAME}}]]
-|width="15%"|[[File:Netherlands.gif|50 px|right]]
+|
-|}<seo title="Wapen, Gemeentewapen" />
+<center>''' {{uc:{{PAGENAME}}}} '''</center><br>
+'''Country''' : Netherlands [[File:Netherlands.jpg|60 px|right]]<br><br><br>
+'''Province''' : [[Utrecht (provincie)|Utrecht]][[File:Utrechtp.jpg|60 px|right]]<br><br><br>
-'''UTRECHT'''
+'''Additions''':<br>
+* 1823 Abstede
+* 1823 Catharijne
+* 1823 Lauwerecht
+* 1823 Tolsteeg
+* 1954 [[Achttienhoven (Utr)]]
+* 1954 [[Oudenrijn]] (partly)
+* 1954 [[Zuilen]]
+* 2001 [[Vleuten-De Meern]]
+** 1954 [[Haarzuilens]]
+** 1954 Oudenrijn (partly)
+** 1954 [[Veldhuizen]] (ged)
+** 1954 [[Vleuten]]
+{{#display_map:52.0888,5.1233|width=250|height=250|zoom=7}}
+|}
-Provincie  : [[Utrecht (provincie)|Utrecht]]<br/>
+{| class="wikitable"
-Opheffing  : -<br/>
+|+Official blazon
-Toevoegingen : 1954 [[Achttienhoven (Utr)]] (ged), [[Oudenrijn]] (ged), [[Zuilen]] (ged); 2001 [[Vleuten-De Meern]] (1954 [[Haarzuilens]], Oudenrijn (ged), [[Veldhuizen]] (ged), [[Vleuten]])
+|-
+|'''Dutch'''
+| Doorsneden van rood en zilver van den regter boven naar den linker benedenhoek. Het schild gedekt met een gouden kroon en ter wederzijde vastgehouden door een gouden klimmende leeuw. (NB : de kroon heeft 5 bladeren en de leeuwen zijn getongd van keel.)
+|-
+|'''English'''
+| blazon wanted
+|}
-I : 10 juni 1818  <br/>
+===Oorsprong/verklaring===
-'''"Doorsneden van rood en zilver van den regter boven naar den linker benedenhoek. Het schild gedekt met een gouden kroon en ter wederzijde vastgehouden door een gouden klimmende leeuw."'''
+Het wapen is officieel verleend op 10 juni 1818.
-NB : de kroon heeft 5 bladeren en de leeuwen zijn getongd van
-keel.
-[[File:utrecht.gif|center]]
-====Oorsprong/verklaring====
 Het wapen is symbolisch de voorstelling van St.Maarten, die zijn jas doorsnijdt voor een bedelaar. Toen de bisschoppen nog de machthebbers waren, werd op het zilveren vlak deze hele voorstelling nogmaals afgebeeld. In 1528 werd deze voorstelling verwijderd.
 Utrecht is al een zeer oude stad. Wanneer precies stadsrechten zijn verleend is niet bekend. Het oudste stadszegel is bekend sinds 1196 en vertoont een burcht. Ook het tweede bekende grootzegel, met afdruk uit 1251 vertoont alleen een burcht. Op het derde, eveneens 13e eeuwse grootzegel is de burcht vergezeld van twee kruisen. Dit zijn tevens de enige drie zegels met enkel een burcht.
-{|align="center"
-|align="center"|[[File:utrecht-1196.jpg|center|350 px]]  <br/>Het zegel van Utrecht (afdruk 1196)
-|}
 De zegels, die vervolgens in gebruik zijn geweest tot 1529 vertonen allen Sint Maarten. Op het 13e eeuwse 4e grootzegel van de stad zit de heilige op een troon, op alle 15 andere bekende zegels gaat de heilige te paard met naast hem een bedelaar.
@@ Line 34: / Line 44: @@
 Nadat in 1529 enige onenigheid was ontstaan over de voorstelling in het wapen en op de zegels, werd op de nieuwe zegels alleen het stadswapen, zonder Sint Maarten, aangebracht. Op het grootzegel stond tevens weer een afbeelding van een burcht, maar nu vergezeld van het stadswapen. Op alle latere zegels komt verder alleen het stadswapen voor.
-{|align="center"
-|align="center"|[[File:utrecht-1544.jpg|center|350 px]]  <br/>Het zegel van Utrecht (afdruk 1544)
-|align="center"|[[File:utrecht-1544-contra.jpg|center|350 px]] <br/>Het contrazegel van Utrecht (afdruk 1544)
-|}
 Het wapen wordt op de meeste zegels gehouden door twee leeuwen en gedekt door een kroon. De kroon verschilt sterk, van een parelkroon tot een koningskroon. De voorstelling op het huidige wapen, met een vijfbladerige kroon komt op de zegels niet voor.
-{|align="center"
+===Afbeeldingen===
-|align="center"|[[File:utrecht.ok.jpg|center]]  <br/>Het wapen  in de [[Oldenkott]] albums +/- 1910
+<gallery widths=250px heights=200px perrow=0>
-|align="center"|[[File:utrecht.hag.jpg|center]] <br/>Het wapen in de [[Koffie Hag albums]]
+File:utrecht-1196.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het zegel van Utrecht (afdruk 1196)
-|-
+File:utrechtz4.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het geheimzegel van Utrecht (1277-1454)
-|align="center"|[[File:utrecht.tile.jpg|center|400 px]]  <br/> Het wapen op [[:Category:Heraldic_tiles|heraldische tegels ]]
+File:utrecht-1544.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het zegel van Utrecht (afdruk 1544)
-|align="center"|[[File:utrecht1.tile.jpg|center|400 px]]  <br/>
+File:utrecht-1544-contra.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het contrazegel van Utrecht (afdruk 1544)
-|}
+File:utrechtz3.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het zegel van Utrecht (1658-1710)
+File:Utrechtgo.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de Armorial Gorrevod (1460)
-{|align="center"
+File:Utrechtjr.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het (nogal vreemde) wapen in de Armorial Jörg Rügen (1495)
-|align="center"|[[File:nl-ut-c1.jpg|center]] <br/>Het wapen op een 18e eeuwse duit
+File:nl-ut-c2.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een munt uit 1478
-|-
+File:nl-ut-c3.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een munt uit 1513
-|align="center"|[[File:pol-utrecht.JPG|center]]  <br/>Het wapen gebruikt als helmteken van de politie.
+File:Utrecht1543.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een 16e eeuws manuscript
-|}
+File:Utrechtd.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een 16e eeuws manuscript
+File:Utrechtga.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een [[:Category:Grand armorial|16e eeuws manuscript]]
+File:Utrecht16.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een [[:Category:Windhag city arms|16e eeuws manuscript]]
+File:Utrecht17.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een 17e eeuws [https://bm-lille.fr/patrimoine/digital-viewer/c-16435 manuscript]
+File:Utrecht1650.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in 1650
+File:Utrecht.hes.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in het [[Wapen- en Vlaggenboek Hesman|Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman]] uit 1708
+File:nl-ut-c1.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een 18e eeuwse duit
+File:utrechtpenning.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een penning van 1756
+File:utrecht1784.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in een boek van 1784
+File:utrecht.ok.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen  in de [[Oldenkott]] albums +/- 1910
+File:utrecht.hag.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de [[Koffie Hag albums]]
+File:utrecht.tile.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een [[:Category:Heraldic_tiles|heraldische tegel]]
+File:utrecht1.tile.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een [[:Category:Heraldic_tiles|heraldische tegel]]
+File:utrecht-boulevard.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op sluitzegels (1950-55)
+File:pol-utrecht.JPG|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen gebruikt als helmteken van de politie.
+File:Utrecht4.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Choorstr12ar.jpg bron])
+File:Utrecht5.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|>Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/LepelenburgBruntenhof05w.jpg bron])
+File:Utrecht7.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Maliesingel77u.jpg bron])
+File:Utrecht8.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Oppenheimplein07.jpg bron])
+File:Utrecht9.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Oudegracht167s.jpg bron])
+File:Utrecht10.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Oudegracht265w.jpg bron])
+File:Utrecht11.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Utrecht/Springweg102.jpg bron])
+File:Utrecht7.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]]
+File:Utrecht1.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]]
+File:Utrecht2.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]]
+File:Utrecht.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]]
+File:Utrecht7.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]]
+File:Utrecht8.suiker.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht||Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]]
+File:Utrecht.wwm.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Het wapen op een winkelwagenmuntje
+File:Utrecht-p.jpg|alt=Wapen van Utrecht/Arms (crest) of Utrecht|Speciaal poststempel, 1966
+</gallery>
+[[Civic Heraldry Literature - Netherlands (Heraldische literatuur - Nederland)|'''Literatuur''']]:  vdBergh, 1878; Muller, z.j.
+{{nl}}
 {{media}}
-[[Litwap|Literatuur]] :  vdBergh, 1878; Muller, z.j.
+[[Category:Nederlandse gemeentewapens U]]
-[[Category:Netherlands]]
 [[Category:Utrecht]]
 [[Category:Granted 1818]]