Axel

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 19,242 Waarvan afbeeldingen: 16,661	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

AXEL

Provincie : Zeeland
Opheffing : 2003 Terneuzen
Toevoegingen : 1970 Koewacht (ged), Overslag, Sint Jansteen (ged), Vogelwaarde (ged, 1936 Boschkapelle, Hengstdijk, Ossenisse, Stoppeldijk), Westdorpe (ged), Zaamslag (ged)

I : 31 juli 1817
" Parti, waarvan het eerste deel coupé, het bovenste van sabel beladen met een halve klimmende leeuw van zilver,het onderste van goud, beladen met een chevron van keel en verzeld van 3 sleutels van lazuur, staande 2 en 1; het tweede van goud, beladen met 2 door een keper van keel aan elkander gehechte sleutels van lazuur, verzeld van 2 St.Jacobsschulpen van zilver. Het schild gedekt met eene kroon van 5 fleurons, alles van goud."

II : 17 juni 1970
" Gedeeld : I doorsneden a in sabel een uitkomende leeuw van zilver, gekroond en genageld van goud, getongd van keel, met een halsband, waaraan een kruis, beide van goud, b in goud een keper van keel, vergezeld van 3 omgewende sleutels van azuur, II in goud 2 afgewende sleutels van azuur, verbonden door een keper van keel en aan weerszijden van een schelp van zilver Het schild gedekt met een gouden kroon van 5 bladeren."

Oorsprong/verklaring

Axel verkreeg in 1183 stadsrechten van Philips van den Elzas, graaf van Vlaanderen. Waarschijnlijk is toe ook het eerste stadszegel gesneden. Het waarschijnlijk oudste zegel vertoont drie gestileerde bomen. Een tweede, waarvan een afdruk uit 1244 bekend is, vertoont een ommuurde stad met drie torens, alsmede een vaandel met een keper.

De keper op het vaandel op het zegel is waarschijnlijk afgeleid van het wapen van de Heren van Gistelle, heren van Axel en Zuiddorpe in de 14e-16e eeuw (zie onder). De sleutels kunnen toegevoegd zijn ter onderscheiding van het stadswapen met het familiewapen, maar kunnen ook een herinnering zijn aan het wapen van de St. Pietrsabdij ter plaatse. Het wapen van deze abdij vertoonde drie sleutels. De abdij had grote bezittingen in het gebied.

De leeuw is het wapen van de stad Gent. Axel lag in het rechtsgebied van de stad Gent. Het tweede deel is het wapen van het Axeler Ambacht, in 1565 door Philips II bij Axel gevoegd, de schelpen zijn de trofee die Joost van Gistelle als kruisvaarder mocht voeren.

In het archief van de Hoge Raad van Adel is geen aanvraag, oorsprong of andere correspondentie te vinden, alleen een tekening van een zegel, waarop het latere wapen.

Het wapen van Gistelle vertoonde in keel een keper van hermelijn. Dit wapen wordt genoemd voor meerdere leden van dit geslacht in het wapenboek Gelre (1414). De keper zou dan een inversie zijn van het wapen van Gistelle (namelijk hermelijn en keel omgedraaid). Een veld van hermelijn is echter niet gebruikelijk en meestal voorbehouden aan personen van koninklijke bloede. Waarschijnlijk is daarom gekozen voor goud. Het is dus niet duidelijk of de keper daadwerkelijk van de van Gistelles afkomstig is.