Gasselte

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 19.249 Waarvan afbeeldingen: 16.668	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

GASSELTE

Provincie : Drenthe
Opheffing : 1998 Aa en Hunze
Toevoegingen : -

I : 9 januari 1932
"Golvend doorsneden : I in zilver een zeilende 17e eeuwse driemaster van natuurlijke kleur op de doorsnijdingslijn; II in sinopel een aanzinde ramskop en 3 turven, 2 aan weerszijden van den ramskop en daaronder, alles van zilver. Het schild gedekt met een gouden kroon van 3 bladeren en 2 paarlen."

II : 28 december 1965
"Golvend doorsneden : I in goud een zeilende XVIIe eeuwse driemaster van sabel, met zeilen van keel, de Nederlandse vlag voerend aan boegspriet en achtersteven; II In sinopel een aanziende ramskop en 3 turven, 2 ter weerszijden van de ramskop en 1 daaronder, alles van zilver. Het schild gedekt met een gouden kroon van 3 bladeren en 2 paarlen."

Oorsprong/verklaring

De driemaster symboliseert de scheepvaart op de Hunze, die van groot belang is geweest voor de ontwikkeling van de gemeente.

Al in de 13e eeuw was er sprake van scheepvaart in het gebied voor de ontginning van de Zuidlaarder venen. Echter pas in de 17e eeuw kwam de scheepvaart tot grotere bloei. In 1663 werd begonnen met het graven van een kanaal dat de turf van de Oostermoersche en Zuiderveldsche venen naar Groningen moest vervoeren. Het plan was om het kanaal, tegenwoordig het Gasselternijeveensche diepje, door te trekken tot Coevorden, maar zover is het niet gekomen.

Langs het kanaal ontstonden de dorpen van de gemeente. De eigenaren van de veenderijen waren vaak tevens schipper. Dit beroep bleef in de familie, ook nadat het kanaal en de Hunze niet meer bevaarbaar waren. Zelfs in 1913 herbergde het dorp een van de grootste zeevarende vloten van Nederland, het had echter geen haven. Uiteraard hebben er nooit driemasters naar Gasselte gevaren, maar het scheepstype is typerend voor de tijd van het ontstaan van het dorp.

In 1929 vroeg de gemeente daarom het volgende wapen aan:
"Schuin doorsneden met in de rechterschildhelft in zilver een zeilende driemaster van bruin, getooid met zeielen en vlaggen van hetzelfde, varend op een zee van zes golvende banen, beurtelings azuur en zilver; de linkerhelft van keel, beladen met drie aanziende ramskoppen van zilver, geplaatst in de richting van de linkerschuinbalk, ter rechterzijde vergezeld van vier en ter linkerzijde van drie turven van zilver, eveneens geplaatst in de richting van de linkerschuinbalk. Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee parels en ter weerszijden ondersteund door een wildeman in natuurlijke kleur, hoofd en lendenen omkranst met groen loof en met een knots op den schouder."

De Hoge Raad van Adel was blijkbaar niet snel met antwoorden op het verzoek, want de gemeente zond een aantal herinneringsbrieven. Uiteindelijk kwam er dan toch antwoord. De Hoge Raad van Adel had nogal wat bezwaar tegen het schip, voor een zo diep in het land gelegen gemeente. De ramskoppen als symbool voor de schapenhouderij en de turven voor de veenontginning, vormden geen probleem. Wel vond de Hoge Raad van Adel het aantal turven en koppen teveel. Ook de wildemannen konden geen goedkeuring van de Hoge Raad van Adel wegdragen. Tenslotte wilde de Hoge Raad van Adel het schild niet schuin doorsneden, maar gewoon doorsneden hebben.

De gemeente antwoordde daarop dat het schip een eerste vereiste was en dat ook de schildverdeling zo moest blijven. Over de ramskoppen maakte de gemeente geen bezwaar. Om kracht bij te zetten werd een uitgebreide verhandeling over de Gasselter scheepvaart meegezonden.

De Hoge Raad van Adel antwoordt hierop dat ze hun eigen brief kwijt zijn, en vragen de gemeente om een copie van hun bezwaren !

De Hoge Raad van Adel gaat vervolgens akkoord met het schip, de ramskoppen en de turven. Alleen wat betreft de verdeling drijft de Hoge Raad van Adel zijn zin door; het wapen wordt golvend doorsneden.

Aangezien de gehele procedure volgens de gemeente al veel te lang had geduurd, ging ze akkoord met het voorstel.

In 1965 besloot de gemeente een paar wijzigingen aan te brengen in het wapen; de kleur van de bovenste schildhelft zou goud moeten worden, aangezien dat meer de zandgrond in de gemeente zou symboliseren. Verder was de aanduiding 'van natuurlijke kleur' van het schip erg vaag, en werd een schip van sabel voorgesteld, met zeilen van keel en op iedere mast een Nederlandse vlag. De gemeente vergat echter de vereiste kleurenafbeelding mee te sturen, zodat de procedure andermaal werd vertraagd. De Hoge Raad van Adel had tegen de wijzigingen geen alleen bezwaar. Alleen de Nederlandse vlag op alle masten werd geweigerd, aangezien in de 17e eeuw de nationale vlag alleen aan de mast werd gevoerd als er een admiraal aanwezig was. De Raad dacht niet dat ooit admiraalsschepen Gasselte bezocht hadden. De vlag werd dus verbannen naar de boegspriet en achtersteven. De gemeente ging hiermee akkoord.