De Wolden
Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek
Portaal Nederlandse heraldiek  |
Onderdeel van:  |
|
Nederlandse heraldiek:
Overzeese heraldiek:
|
Nederlandse heraldische verzamelobjecten
|
DE WOLDEN
Provincie : Drenthe
Opheffing : -
Toevoegingen : 1998 Zuidwolde, De Wijk, Ruinerwold
I : 28 maart 2001
"In goud een bos van vier bomen van sinopel, staande op een schildvoet van sabel, de schildvoet beladen met een geënte dwarsbalk van zilver. Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee parels."
Oorsprong/verklaring
In overeenstemming met het agrarisch/landschappelijk karakter van de gemeente is gekozen voor vier groene bomen. Op deze wijze wordt tevens verwezen naar de naam van de gemeente. De vier bomen worden naast elkaar staande afgebeeld als een bos. Op deze wijze komt tot uitdrukking dat de huidige gemeente bestaat uit vier voormalige gemeenten met vier kernen, die toch een geheel vormen.
De karakteristieke ligging van de gemeente wordt verbeeld door de zilveren geënte dwarsbalk die de Reest symboliseert. Aan de zuidzijde begrenst deze rivier, die vanouds de grens tussen Drenthe en Overijssel vormt, de gemeente De Wolden als enige Drentse gemeente geheel.
Historisch-geografisch is kenmerkend voor de gemeente dat het bestaat uit oude en nieuwe veenontginningen. De naam 'De Wolden' duidt, net als Ruinerwold en Zuidwolde, op de veenbossen, die voor de oude ontginningen het landschap bepaalden. Dit is de reden dat de schildvoet zwart is weergegeven. Omdat de gemeente tevens uit oude zandgronden bestaat, is het schild verder goud gekleurd. Op deze wijze verbeelden de hoofdkleuren van het schild de diversiteit in de ondergrond van De Wolden.
Hiervoor was door het Drents Heraldisch College een ander wapen ingediend :
De wapens van de vier samenstellende gemeenten zijn gebaseerd op wapens van adellijke geslachten die in die gemeenten een bijzondere positie bekleedden. Van de achttien havezaten die Drenthe in het verleden kende, liggen maar liefst vijf binnen het gebied van De Wolden: Dunningen, Echten, Oldenhave (Ruinen), Rheebriggen en Ansen (de havezate Havixhorst is na de gemeentelijke herindeling onder de gemeente Meppel komen te vallen). Geen andere huidige Drentse gemeente kent zoveel havezaten in haar territoir. Het recht van havezate verleende aan de eigenaar tot 1795 het recht om in de Ridderschap te compareren, mits hij van adel was en aan enige nadere voorwaarden voldeed. In de loop der tijd werd het recht van havezate dikwijls van het oorspronkelijke huis afgesplitst en naar elders verlegd. De meeste havezaten zijn daardoor door de provincie gaan 'wandelen'. Opvallend is dat dit bij de bovengenoemde vijf niet is gebeurd. Omdat de havezaten in De Wolden ook vrijwel continu adellijke bewoning hebben gekend tijdens de Republiek, is het verschillende keren voorgekomen dat de leden van de Ridderschap die namens een havezate in De Wolden zitting hadden, de meerderheid in het college vormden. Binnen de gemeente De Wolden ligt ook het grondgebied van de voormalige heerlijkheid Ruinen, één van de twee belangrijkste heerlijkheden die Drenthe gekend heeft (de andere is Coevorden).
Er was dus alle reden om in het nieuwe gemeentewapen dit sterke adellijke karakter tot uitdrukking te brengen.
In de voormalige gemeentewapens waren de wapens van de families Van Ruinen (Ruinen en Ruinerwold), De Vos van Steenwijk en Van den Clooster (De Wijk) en Van Echten (Zuidwolde) verwerkt. Het toeval wil dat juist deze families met verschillende samenstellende gemeenten in verband gebracht kunnen worden:
Van Ruinen bezat de de heerlijkheid die lag in het gebied van Ruinen en Ruinerwold;
- Van den Clooster bezat de havezaten Dunningen (De Wijk) en Rheebruggen (Ruinen);
- De Vos van Steenwijk bezat Ansen (Ruinen) en leverde een beeldbepalend element aan het gemeentewapen van De Wijk, o.a. vanwege het bezit van Havixhorst in die gemeente;
- Van Echten bezat het collatierecht van Zuidwolde en stamde uit Echten (Ruinen).
- Niet alleen heraldisch, maar ook historisch leveren deze families dus een sterke samenhang aan een gemeentewapen dat op hun geslachtswapens gebaseerd wordt.
Een probleem vormde het wapen van de familie Van den Clooster, bestaande uit negentien gouden penningen op keel (rood) en een schildzoom van zilver. Door de negentien penningen te verwerken zou het resulterende wapen door combinatie met andere elementen te druk worden. Daarom werd gekozen voor het verwerken van de zilveren schildzoom. Deze komt weliswaar niet in het wapen van de voormalige gemeente De Wijk voor, maar dit wapen is door de opneming van de vijf linkerschuinbalken van De Vos van Steenwijk reeds gerepresenteerd.
In het ontwerp-wapen kwamen de wapens van de samenstellende gemeenten op evenwichtige wijze terug: als schildhouders (Zuidwolde), als schildzoom (De Wijk) en als hartschild (Ruinen en Ruinerwold). Daar de schildhouders en het hartschild voornamelijk sabel (zwart) zijn, is het element dat verwijst naar De Wijk, beeldbepalend ten aanzien van de kleur. Elk van de posities is dus als prominent te karakteriseren. Het wapen-Van Ruinen staat centraal; niet alleen worden door dit wapen twee gemeentes gesymboliseerd, maar het historische belang van de heerlijkheid Ruinen is ook groot en het wapen van dit geslacht is voor zover bekend het oudste particuliere Drentse wapen: het werd reeds halverwege de 13e aldus gevoerd.
De keuze voor de adelaars als schildhouders benadrukt dat deze traditie ten aanzien van de gemeente De Wolden vanuit het voormalige gemeentewapen van Zuidwolde voortgezet wordt. Het treft bovendien dat juist het element van de drie adelaars moeilijk in een combinatiewapen te verwerken is, zonder dat het wapen te druk zou worden. De adelaars hebben een gesloten bek, in afwijking van de adelaars in het wapen van Zuidwolde maar conform het in 1814 voor het geslacht Van Echten bevestigde wapen.
Contact and Support
Partners:
Your logo here ?
Contact us
© since 1995, Heraldry of the World, Ralf Hartemink 
Index of the site
Literatuur : Informatie van het Drents Heraldisch College.