Staphorst

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 19,126 Waarvan afbeeldingen: 16,545	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

STAPHORST

Provincie : Overijssel
Opheffing : -
Toevoegingen : -

I : 24 november 1819
"Van lazuur, beladen met 3 zamen gevoegde torens van goud."

Oorsprong/verklaring

Staphorst is bekend sinds de 13e eeuw. De kerk wordt voor het eerst vermeld in 1217. De andere dorpen in de gemeente, Rouveen en IJhorst zijn iets jonger, de kerken aldaar werden gesticht in respectievelijk 1282 en 1292.

Staphorst en de beide andere dorpen vormden oorspronkelijk drie schoutambten. Staphorst en Ijhorst zijn in de 15e eeuw gecombineerd. In het midden der 18e eeuw is het schoutambt Rouveen toegevoegd. In de Franse tijd heete het geheel Hasselterambt. De huidige gemeente is de rechtsopvolger van dit laatste ambt. Van de oude schoutambten zijn, met uitzondering van Hasselterambt, geen wapens bekend. De schouten zegelden met hun persoonlijke wapens.

Over de oorsprong van de torens is niet veel bekend. Een wapen met drie torens werd ook door Hasselterambt gevoerd. De kleuren waren niet bekend in 1819 en het wapen werd vervolgens in Rijkskleuren verleend.

Twee mogelijke verklaringen gaan uit van de kerken ter plaatse. Ten eerste zou het wapen kunnen slaan op de drie kerkdorpen in de gemeente. De toren van Staphorst, de hoofdplaats, is iets groter afgebeeld. Een andere verklaring is dat de kerk van Staphorst in de loop der eeuwen drie keer is verplaatst, vandaar dus drie torens. Historische gegevens ontbreken echter.

Een andere mogelijkheid is dat het wapen afgeleid is van het geslacht Ter Torne. Leden van dit geslacht voerden een wapen met drie torens. Zij waren in de 14e en 15e eeuw schepenen van Hasselt. Een ander geslacht met dezelfde naam voert eveneens een wapen met drie torens. Of er een verband bestaat tussen beide geslachten is niet bekend. evenmin is bekend of leden van deze geslachten ooit schout van Staphorst of Rouveen zijn geweest.

Andere verklaringen zijn oa dat het wapen verwijst naar drie voormalige kloosters in de gemeente of naar een hoeve van de bisschop van Utrecht in de gemeente. Hiervoor zijn echter geen bewijzen te vinden.

Op een rouwbord in de kerk te Staphorst uit 1678 wordt het wapen met de drie torens vermeld. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat het oorspronkelijke rouwbord inderdaad uit de 17e eeuw stamt, maar dat het wapen pas in de loop van vorige eeuw is toegevoegd.

Gezien het ontbreken van historische gegevens is het aannemelijk dat het wapen aan het begin der vorige eeuw is ontworpen. Hierbij lijkt de verklaring van de drie kerken het meest logische.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910	Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Briefhoofd +/- 1975	Briefhoofd +/- 1995
Wapen op een suikerzakje, +/- 1975