Bunschoten-Spakenburg

	BUNSCHOTEN-SPAKENBURG Country: Netherlands Province: Utrecht Additions: 1974 Hoogland (ged) 1857 Duist Loading map... {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"250px","height":"250px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":7,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"","imageLayers":[],"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":52.24459999999999837427822058089077472686767578125,"lon":5.372099999999999653255144949071109294891357421875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Official blazon
Dutch	Van lazuur met een gealiseerd kruis op welks regter arm een halve arend, alles van goud. (NB: niet beschreven is een gouden kroon met 5 parels)
English	blazon wanted

Oorsprong/verklaring

Het wapen is officieel verleend op 11 september 1816.

De betekenis van het wapen is niet duidelijk. Een van de oudste afbeeldingen is uit het manuscript Schoemaker (eind 17e eeuw) bij de Hoge Raad van Adel. Daarin wordt voor Bunschoten een gedeeld wapen gegeven, met in de ene helft een uitkomende zwarte adelaar en in de andere helft van zilver met een blauw kruis. Het kruis is het waarschijnlijk het wapen van het Sticht Utrecht, waartoe het gebied behoorde. Ook kreeg Bunschoten omstreeks 1355 stadsrechten van de bisshop. Waarom Schoemaker het kruis blauw heeft ingekleurd is niet bekend, wel kloppen vaker de kleuren in het manuscript niet met de (latere) wapens.

De oorsprong van de adelaar is niet bekend. Geen van de 14e eeuwse bisschoppen van Utrecht voerde een adelaar in het wapen, al kan het eventueel afgeleid zijn van het wapen van een kapittel of klooster in Utrecht met bezittingen in het gebied. Zeker is dat niet. Klaes Sierksema betoogde in 1962 dat de adelaar een Friese adelaar is. Er zijn vele voorbeelden bekend van een halve uitkomende adelaar in Friese wapens (zie ook Sneek), maar waarom nu juist een Friese adelaar in Bunschoten terecht zou zijn gekomen is een ver gezocht verhaal.

In 1813 stuurde de gemeente een, vrij onduidelijke, schets naar de Hoge Raad van Adel, ook zonder vermelding van de kleuren. De schild-deling was daarop niet goed meer herkenbaar, waarop het wapen dus ongedeeld met een kleiner kruis is verleend. De kleuren werden de Rijkskleuren, wat standaard was voor gemeenten die geen kleuren aangaven in hun schrijven.

Er is sprake van een zegel van de kerspel Bunschoten aan een akte van 21 november 1300, maar er is geen afbeelding van het zegel bekend. Het is dus ook niet duidelijk of het wapen teruggaat op het zegel. Van den Bergh noemt een 15e eeuws zegel, waarop een Gothische nis met 2 vleugels, waarin een staande bisschop van voren, maar zonder verdere afbeelding of andere bron. Het is dus ook niet duidelijk of dit het echte (of enige) zegel van Bunschoten is geweest.

Zover mij bekend heeft de gemeente nooit getracht het wapen te wijzigen naar het historische wapen.

Afbeeldingen

Het wapen bij Schoemaker
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910
Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Het wapen op een suikerzakje
Poststempel 1965
Poststempel 1993
Briefhoofd, +/- 1985

English summary

The origin of the arms is not clear. Neither is known when the arms were first used. The oldest seal of the city dates from 1383 and shows the Bishop of Utrecht in a Gothic portal.
It has been stated that the eagle is a Frisian eagle (many noble Frisian families used an eagle). The cross is most likely the cross of the diocese of Utrecht.

Literatuur: Den Uyl, 1957; Sierksma, 1962

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 18.839 Waarvan afbeeldingen: 16.258	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur