Spijk (Gr)

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 19,242 Waarvan afbeeldingen: 16,661	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

SPIJK

Provincie : Groningen
Gemeente : Delfzijl

Het volgende dorpswapen is bekend :
" Het schild doorsneden: 1. Gedeeld, links: in goud, half gekapt van lazuur (blauw), een verkort Andreaskruis van keel (rood) in een ring van lazuur, rechts: doorsneden van zilver en sabel (zwart), beladen met een leeuw van het één en ander, getongd en genageld van keel; 2. Golvend doorsneden, boven in lazuur een klaverblad van drie, ter weerszijden vergezeld van een bebladerde korenaar, alles van goud, oprijzend uit de deellijn, onder golvend gedwarsbalkt van vijf stukken zilver en lazuur"."

Oorsprong/verklaring

Spijk betekent zoiets als spits of punt. Vroeger vormde het oud-alluvisch terrein, ter plaatse waar het dorp ligt, een vooruitspingende kwelder- of oeverwal, een spits in de Fivel- en Eemsboezem. Het ontstaan van de Spijkster wierde kan dateren van circa 7 á 5 eeuwen voor Christus.

De geografische ligging en de naam Spijk wordt dus verzinnebeeld door het eerste kwartier. De kleuren geel en blauw zijn mede ontleend aan de wapenkleuren van het geslacht Alberda: "In blauw drie lelies, in het hartschild vergezeld van een ster, alles van goud". De Alberda's bewoonden in de 16e eeuw het "Huis te Spijck", thans "Borgstee" genaamd, aan de aloude Nesweg. De ring van blauw duidt op de bijzondere karakteristieke centrale dorpsaanleg op een wierde en de ringvijver of dobbe rondom de kerk.

Het z.g. Andreaskruis wil herinneren aan het feit dat de katholieke, sinds 1595 Nederlandse Hervormde kerk, blijkens een bewaard gebleven kerkzegel van 1534, was gewijd aan St. Andreas.

De leeuw is die van het geslacht Ubbena, leden van dit oorspronkelijk Oostfries geslacht resideerden na de Alberda's op het "Huis te Spijck" en op het adellijke huis ten zuiden van Spijk, de huidige "Ubbenaheerd". De Ubbena's noemden zich "Heer tot Spyck". Grafzerken en een tweetal rouwborden in de Andreaskerk, resp. van 1625 en 1721/1723, herinneren aan beide geslachten.

De golvende dwarsbalken hebben betrekking op het feit dat het dorp aan "den olden dyck", van oudsher aan zee ligt, het grondgebied op de zee is veroverd en verder op de vele watervloeden die in de loop der eeuwen Spijk hebben geteisterd.

Het klaverblad is één van de meest voorkomende heraldische symbolen van de eigenerfde boer, de edele heerdbewoner. Op verschillende oude grafzerken in en om de Andreaskerk komt dit symbool voor.

De korenaren welke het klaverblad flankeren duiden op het agrarisch karakter van het dorp.