Mook en Middelaar
MOOK EN MIDDELAAR
Provincie : Limburg
Opheffing : -
Toevoegingen : -
I : 15 december 1819
"Gedeeld, rechts het wapen van Middelaar van keel, beladen met het beeld van den H.Lambertus, bisschop van Maastricht, in bisschoppelijk gewaad van zilver, het hoofd gedekt met een mijter en omgeven door een nimbus, beide van zilver, aangezicht en handen van natuurlijke kleur, houdende in de hand een staf van sabel, met kromming van zilver, en een lans met een steel van sabel en een spits van zilver, en met de andere hand steunende op een vóór hem geplaatst schildje, zijnde gedeeld; rechts van lazuur, beladen met een naar links gewenden gekroonden en van keel getongden klimmende leeuw van goud, met dubbelen staart; links van goud beladen met een naar rechts gewenden van keel getongden en geklauwden klimmende leeuw van sabel (Gelderland); - links het wapen van Mook, van lazuur beladen met het beeld van den H.Antonius Abt, omhangen met den kluizenaarsmantel van zilver, voorzien van de Grieksche letter T van keel, het hoofd omgeven door een nimbus van zilver, en met aangezicht en handen van natuurlijke kleur, houdend in de eene hand een evangelieboek van keel, gesierd van goud, en in de andere een staf met kruk van sabel, om zijn midden een gordel van sabel en aan zijn voeten een varken van natuurlijke kleur; vóór den Heilige is geplaatst een schildje van keel, beladen met 8 leliestaven kringsgewijze geplaatst, in het midden gedekt door een schildje van zilver (Kleef)."
II : 30 oktober 1990
"Gedeeld : I in keel de H.Lambertus van natuurlijke kleur, half naar links gewend, , gekleed van zilver, met een mijter en een nimbus van hetzelfde, houdende met de rechterhand een staf en een lans, beide van zilver en met een steel van sabel, en met de linkerhand een voor hem geplaatst schild, zijnde doorsneden; a in azuur een omgewende, gekroonde, dubbelstaartige leeuw van goud, getongd en genageld van keel; b in goud een leeuw van sabel, getongd en genageld van keel; II in azuur de H.Antonius Abt van natuurlijke kleur, half naar rechts gewend, gekleed van zilver, met een nimbus van hetzelfde, omgord van sabel en met de letter T van keel op de rechterschouder, houdende met de rechterhand een geopend evangelie van keel, goud op snee, en met de linkerhand een krukkenstaf van sabel, vergeeld van een omgewend varken van natuurlijke keur, dat links achter hem vandaan komt, en met voor hem geplaatst een schild, zijnde in keel een hartschild van zilver, beladen met een karbonkel van sinopel, waaruit acht stralen van goud over het gehele schild gaan.Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee parels."
Oorsprong/verklaring
Het wapen combineert symbolen voor Middelaar (rood) en Mook (blauw). In 1990 werd het wapen aan de historische kleuren aangepast en van een kroon voorzien. Helaas wilde de gemeente het wapen als zodanig handhaven, dit tegen de zin van de Hoge Raad van Adel , die de heiligen liever als schildhouders had gezien.
Mook werd door Keizer Hendrik III genoemd in 1018 als een bezitting van twee stiften (kloosters) in Aken. In 1227 werden de rechten verkocht aan de graven van Gelre. In de 16e eeuw is de schepenbank echter overgegaan naar het land van Kleef.
Van Mook zijn drie oude zegels bekend, zie onder. De twee oudste zegels vertonen St. Albertus, de patroonheilige van het klooster van de H. Adalbert te Aken (ook al behoorde het gebied dus vanaf 1227 tot Gelre). Het laatste zegel, uit het einde van de 18e eeuw vertoont het wapen van de toenmalige Heer, Gijsbert Willem van Dedem.
Voor Mook werd in het gemeentewapen gekozen voor de parochieheilige, St. Antonius Abt, niet voor de historische St. Albertus. Omdat de heerlijkheid in het land van Kleef lag, werd het Kleefse wapen toegevoegd. Beide elementen kwamen dus niet voor op de oude zegels.
 Zegel van Mook 1482-1534 |
 Zegel van Mook 1688-1976 |
 Zegel van Mook 1786-1797 |
Middelaar was een vrije Rijksheerlijkheid in het bezit van het geslacht van Heumen. In 1385 werd Reinoud van Heumen echter gedwongen het gebied af te staan aan de graaf van Gelre. Het is sindsdien Gelders bezit gebleven, tot de vereniging met Mook in de Franse Tijd.
Van de schepenbank zijn twee zegels bekend, zie onder. Het oudste vertoont een heilige met pijlen (St. Sebastianus ?) met voor zich een schildje met een halve uitkomende aldelaar en een leew. Het tweede zegel is vrijwel gelijk en geeft ook het jaartal (16)04 maar is iets anders dan het originele 1e zegel. De leeuw is zeer waarschijnlijk de Gelderse leeuw, terwijl de adelaar de status van vrije Rijksheerlijkheid lijkt uit te beelden.
In het gemeentewapen is de heilige beschreven als St. Lambertus en het schildje is nu het wapen van Gelderland, de adelaar is verdwenen.
 Zegel van Middelaar 1610-1651 |
 Zegel van Middelaar 1663-1729 |
 Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930 |
 Het wapen op een envelop 1977 |
 Briefhoofd, +/- 1995 |
 Poststempel 1977 |
Literatuur: vdBergh, 1878; Flament, 1889 (download als pdf), Habets, 1890 (download als pdf), Eversen en Meulleners, 1900; Zegels uit Frankewitz en Venner.
Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek
Portaal Nederlandse heraldiek  |
Onderdeel van:  |
|
Nederlandse heraldiek:
Overzeese heraldiek:
|
Nederlandse heraldische verzamelobjecten
|
Contact and Support
Partners:
Your logo here ?
Contact us
© since 1995, Heraldry of the World, Ralf Hartemink 
Index of the site