Woerden

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 18.840 Waarvan afbeeldingen: 16.259	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

WOERDEN

Provincie : Utrecht (tot 1989 Zuid Holland)
Opheffing : -
Toevoegingen : 1964 Barwoutswaarder (ged), Rietveld (ged), Waarder (ged), 1989 Kamerik (ged, 1857 Kamerik Houtdijken, Kamerik Mijzijde, 's Gravesloot, Teckop), Zegveld; 2001 Harmelen (1820 Indijk, 1857 Gerverscop, 1954 Veldhuizen (ged) Vleuten (ged), 1989 Linschoten (ged, 1857 Achthoven, Wulverhorst))

I : 24 juli 1816 (28 september 1989 voor de nieuwe gemeente herbevestigd, zonder diploma)
"Van goud beladen met een geëchequeteerde fasce van lazuur en zilver van 3 tieres en verzeld van 3 lozanjes van sabel, staande 2 en chef en 1 en pointe. Het schild gedekt met eene kroon en vastgehouden door 2 leeuwen, alles van goud."

NB : de kroon heeft 3 bladeren en 2x3 parels, de leeuwen zijn omziend.

Oorsprong/verklaring

Bij Woerden werd rond 1160 een dort of verdedigingswerk gesticht door Godfried van Reenen, bisschop van Utrecht. In 1280 wordt Woerden onderworpen door graaf Floris V van Holland. In 1296 werden de Heren van Woerden afgezet na aanleiding van de steun tegen graaf Floris. In 1299 werd Woerden verpand aan Wolfert van Borselen, die echter in hetzelfde jaar werd vermoord. Van 1301-1311 was het kasteel in bezit van bisschop Guy van Avenner, broer van Jan II graaf van Holland-Henegouwen. Vanaf 1311 was het kasteel in bezit van de graven van Holland. In 1372 werden de stadsrechten verleend.

Het oudste zegel van Woerden dateert uit 1277 en vertoont 3 ruiten. Op een wapenbord uit de kapittelkerk van St. Marie in Utrecht en het herautboek Gelre wordt het wapen afgebeeld als in goud drie ruiten van keel, voor Herman van Woerden. De eerste vermelding van een stadswapen dateert echter pas uit 1533, echter zonder beschrijving. De oudste afbeelding is echter pas op de stuivers geslagen tijdens het spaanse beleg in 1575. Het wapen vertoont een in twee rijen schuinrechtsgeruite dwarsbalk, vergezeld van 3 ruiten. De dwarsbalk is waarschijnlijk toegevoegd tijdens de regering van de graven van Holland-Beieren. De oudste gekleurde afbeelding dateert van 1596 in een glas in de St. Janskerk te Gouda. Het wapen is goud met 3 ruiten val azuur en een dwarsbalk met twee rijen ruiten. In 1610 wordt het wapen met 3 rijen in de dwarsbalk afgebeeld in een eiken kist. De kleuren zijn overgeschilderd en dus waarschijnlijk niet autenthiek.

De zegels van Woerden vertonen echter van 1383 tot 1642 allen een gebouw, waarschijnlijk het kasteel te Woerden, vergelijkbaar met de ridderzaal in Den Haag.

In 1642 komt voor het eerst het wapen in het zegel van de stad. Het schild vertoont 3 rijen ruiten in de balk en het schild wordt gehouden door 2 omziende leeuwen. Verder is een vijfbladerige kroon afgbeeld. De wapenkleuring is aangeduid door arcering en puntjes. De ruiten zijn hierbij van azuur. Dit zegel is tot in de 19e eeuw gebruikt. Alle afbeeldingen tot 1816 lijken met ruiten van azuur uit te gaan. Waarom in zwart is bevestigd is onbekend.

Het wapen op een Utrechtse munt uit 1584 met Oudewater, Montfoort en Amersfoort
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910	Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Penning uit 1838	Poststempel 1986