Schoonhoven: Difference between revisions
Knorrepoes (talk | contribs) No edit summary |
Knorrepoes (talk | contribs) |
||
| (35 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{| | {| class="wikitable" | ||
| | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | |[[File:schoonhoven.jpg|center|alt=Wapen van {{PAGENAME}}/Arms (crest) of {{PAGENAME}}]]<center>Het wapen van 1816</center>[[File:schoonhoven1.jpg|center|alt=Wapen van {{PAGENAME}}/Arms (crest) of {{PAGENAME}}]]<center>Het wapen van 1933</center> | ||
| | |||
<center>''' {{uc:{{PAGENAME}}}} '''</center><br> | |||
'''Country''' : Netherlands [[File:Netherlands.jpg|60 px|right]]<br><br><br> | |||
'''Province''' : [[Zuid Holland]][[File:Zuidhol2.jpg|60 px|right]]<br><br><br> | |||
'''Incorporated into''':<br> | |||
* 2015 [[Krimpenerwaard (gemeente)|Krimpenerwaard]] | |||
{{#display_map:51.9452,4.8494|width=250|height=250|zoom=7}} | |||
|} | |} | ||
{| class="wikitable" | |||
|+Official blazon | |||
|- | |||
|'''Dutch''' | |||
| | |||
''' | * (1816) Gevierendeeld : I en IV in zilver een leeuw van keel II en III in zilver een leeuw van sabel. | ||
* (1933) Gevierendeeld : I en IV in zilver een leeuw van sabel II en III in zilver een leeuw van keel. (NB De gemeente voert het wapen regelmatig gedekt door een gouden kroon van 5 bladeren.) | |||
|- | |||
|'''English''' | |||
| blazon wanted | |||
NB De gemeente voert het wapen regelmatig gedekt door een gouden kroon van 5 bladeren. | |} | ||
===Oorsprong/verklaring=== | |||
Het wapen is officieel verleend op 24 juli 1816 en gewijzigd op 25 maart 1933. | |||
Wanneer Schoonhoven stadsrechten heeft verkregen is niet bekend. Wel is bekend dat in het midden der 13e eeuw een burcht werd gesticht door Jan van der Lede. In 1280 wordt de heerlijkheid uitgegeven door Floris V van Holland aan Nicolaes van Cats. Een jaar later gaf de bisschop van Utrecht | Wanneer Schoonhoven stadsrechten heeft verkregen is niet bekend. Wel is bekend dat in het midden der 13e eeuw een burcht werd gesticht door Jan van der Lede. In 1280 wordt de heerlijkheid uitgegeven door Floris V van Holland aan Nicolaes van Cats. Een jaar later gaf de bisschop van Utrecht | ||
zijn wereldlijke rechten en rechtspraak aan de oostkant van Schoonhoven, in "Lopikerpoort", eveneens in leen aan Nicolaas van Cats. Hiermee kwam het gehele gebied onder één heer. In hetzelfde document verleende de bisschop Schoonhoven tolvrijdom. | zijn wereldlijke rechten en rechtspraak aan de oostkant van Schoonhoven, in "Lopikerpoort", eveneens in leen aan Nicolaas van Cats. Hiermee kwam het gehele gebied onder één heer. In hetzelfde document verleende de bisschop Schoonhoven tolvrijdom. | ||
Het oudst bekende zegel dateert uit het begin van de 14e eeuw. De oudste bekende afdruk dateert van 9 juli 1323 (zie fig 1, een afdruk uit 1416). Het zegel vertoont een burcht met twee torens, met links en rechts op de muur een sleutel. Boven de burcht een gevierendeeld wapen met vier leeuwen. | Het oudst bekende zegel dateert uit het begin van de 14e eeuw. De oudste bekende afdruk dateert van 9 juli 1323 (zie fig 1, een afdruk uit 1416). Het zegel vertoont een burcht met twee torens, met links en rechts op de muur een sleutel. Boven de burcht een gevierendeeld wapen met vier leeuwen. | ||
Ale andere bekende zegels van Schoonhoven vertonen de vier leeuwen. Het, eveneens 14e eeuwse, contrazegel vertoont de vier leeuwen in een duidelijk gevierendeeld schild (Fig 2), maar het 16e eeuwse zegel ten zaken vertoont de leeuwen los in het veld (Fig 3), evenals latere 16e en 17e eeuwse zegels. In alle gevallen betreft het een los wapen, behalve op een 19e eeuws zegel, waarop het wapen gehouden wordt door twee leeuwen en gedekt wordt door een vijfbladerige kroon. | Ale andere bekende zegels van Schoonhoven vertonen de vier leeuwen. Het, eveneens 14e eeuwse, contrazegel vertoont de vier leeuwen in een duidelijk gevierendeeld schild (Fig 2), maar het 16e eeuwse zegel ten zaken vertoont de leeuwen los in het veld (Fig 3), evenals latere 16e en 17e eeuwse zegels. In alle gevallen betreft het een los wapen, behalve op een 19e eeuws zegel, waarop het wapen gehouden wordt door twee leeuwen en gedekt wordt door een vijfbladerige kroon. | ||
De leeuwen zijn ontleend aan het wapen van de graven van Holland-Henegouwen. Willem van Henegouwen, graaf van Henegouwen, Holland, Zeeland en heer van West-Friesland, oudere broer van Jan van Beaumont, voerde als eerste de vier leeuwen: op goud, I en III sabel, II en IV keel. Hij was heer van Schoonhoven van 1304 tot 1310. Zijn broer Jan voerde dit wapen met een barensteel. Het wapen kan dus niet ouder zijn dan 1304. De vraag is of het een afleiding is van het wapen van Jan van Beaumont of van Willem III. Het wapen is in ieder geval later overgegaan op de stad. | De leeuwen zijn ontleend aan het wapen van de graven van Holland-Henegouwen. Willem van Henegouwen, graaf van Henegouwen, Holland, Zeeland en heer van West-Friesland, oudere broer van Jan van Beaumont, voerde als eerste de vier leeuwen: op goud, I en III sabel, II en IV keel. Hij was heer van Schoonhoven van 1304 tot 1310. Zijn broer Jan voerde dit wapen met een barensteel. Het wapen kan dus niet ouder zijn dan 1304. De vraag is of het een afleiding is van het wapen van Jan van Beaumont of van Willem III. Het wapen is in ieder geval later overgegaan op de stad. | ||
Over de juiste kleuren van het wapen is veel te doen geweest. De [http://www.hogeraadvanadel.nl Hoge Raad van Adel] verleende het wapen met de leeuw in het eerste kwartier van rood. Historisch zijn hier maar twee bronnen van bekend, een boek uit 1632 en een plattegrond uit 1648. Andere bronnen zijn waarschijnlijk allen hiervan, of van het wapendiploma van 1816 afgeleid. Daarentegen bestaan er 17 bronnen met de zwarte leeuw in het eerste kwartier. Ook hier zullen er een aantal afgeleid zijn van oudere bronnen, maar het aantal is duidelijkhoger. De oudste afbeelding dateert uit 1596, op een glas geschonken door de steden van Holland aan de St. Janskerk te Gouda. Ook in het oude wapen van Holland-Henegouwen staat de zwarte leeuw in het eerste kwartier (zie bijv. [[Rotterdam]]). De gemeente besloot daarom in 1932 het wapen te wijzigen in de | Over de juiste kleuren van het wapen is veel te doen geweest. De [http://www.hogeraadvanadel.nl Hoge Raad van Adel] verleende het wapen met de leeuw in het eerste kwartier van rood. Historisch zijn hier maar twee bronnen van bekend, een boek uit 1632 en een plattegrond uit 1648. Andere bronnen zijn waarschijnlijk allen hiervan, of van het wapendiploma van 1816 afgeleid. Daarentegen bestaan er 17 bronnen met de zwarte leeuw in het eerste kwartier. Ook hier zullen er een aantal afgeleid zijn van oudere bronnen, maar het aantal is duidelijkhoger. De oudste afbeelding dateert uit 1596, op een glas geschonken door de steden van Holland aan de St. Janskerk te Gouda. Ook in het oude wapen van Holland-Henegouwen staat de zwarte leeuw in het eerste kwartier (zie bijv. [[Rotterdam]]). De gemeente besloot daarom in 1932 het wapen te wijzigen in de historische kleuren. | ||
===Afbeeldingen=== | |||
| | <gallery widths=250px heights=200px perrow=0> | ||
File:schoonh1.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|et oudste zegel van Schoonhoven uit de 14e eeuw (1323, afdruk uit 1416) Uit: Lugard, afb 1. | |||
| | File:schoonh3.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het contrazegel van Schoonhoven uit de 14e eeuw (afdruk uit 1323) Uit: Lugard, afb 3. | ||
File:schoonh2.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het zegel ten zaken van Schoonhoven uit de 16e eeuw (afdruk uit 1550) Uit: Lugard, afb 2. | |||
File:Schoonhoven16.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen in een [[:Category:Windhag city arms|16e eeuws manuscript]] | |||
File:Schoonhoven17.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen in een 17e eeuws [https://bm-lille.fr/patrimoine/digital-viewer/c-16435 manuscript] | |||
File:Schoonhoven1650.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen in 1650 | |||
File:Schoonhoven.hes.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen in het [[Wapen- en Vlaggenboek Hesman|Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman]] uit 1708 | |||
File:schoonhoven.ok.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen in de [[Oldenkott]] albums +/- 1910 | |||
File:schoonhoven.hag.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|>Het wapen in de [[Koffie Hag albums]] +/- 1930 | |||
File:1977.wi2.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen op een [[Willem II]] bandje | |||
File:Schoonhoven.newa.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen op een [[Newa]] bandje | |||
File:Schoonhovenp.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Poststempel 1971 | |||
File:Schoonhovenp1.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Poststempel 1977 | |||
File:Schoonhovenp2.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Poststempel 1980 | |||
File:Schoonhovenb.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Briefhoofd, +/- 2000 | |||
File:Schoonhoveng.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Schoonhoven/wapen.jpg bron]) | |||
File:Schoonhoveng1.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Schoonhoven/Haven84.jpg bron]) | |||
File:Schoonhoveng2.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Schoonhoven/Koestr072.jpg bron]) | |||
File:Schoonhoveng3.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen in de stad ([http://www.gevelstenen.net/kerninventarisatie/images/Schoonhoven/Wal10.jpg bron]) | |||
File:Schoonhoven.cup.jpg|alt=Wapen van Schoonhoven/Arms (crest) of Schoonhoven|Het wapen op een koffiekopje | |||
</gallery> | |||
====English==== | |||
Schoonhoven is one of the older cities in the county of Holland. When the city rights were granted is unknown, probably at the end of the 13th or beginning of the 14<sup>th</sup> century. The town was founded by Jan van der Lede, who built a castle near the present town. In 1280 the count of Holland, Floris V, granted the village and estate to Nicolaes van Cats. In 1281 the bisshop of Utrecht granted freedom of some taxes. This also means that the town moved from Holland to Utrecht. Schoonhoven was a border town and the counts of Holland and the bishops of Utrecht were more or less continuously at war. | Schoonhoven is one of the older cities in the county of Holland. When the city rights were granted is unknown, probably at the end of the 13th or beginning of the 14<sup>th</sup> century. The town was founded by Jan van der Lede, who built a castle near the present town. In 1280 the count of Holland, Floris V, granted the village and estate to Nicolaes van Cats. In 1281 the bisshop of Utrecht granted freedom of some taxes. This also means that the town moved from Holland to Utrecht. Schoonhoven was a border town and the counts of Holland and the bishops of Utrecht were more or less continuously at war. | ||
| Line 56: | Line 70: | ||
There has been much dispute about the colours of the lions. In 1816 the arms were granted with the red lion in the first quarter. This was either a mistake by the painter at the [http://www.hogeraadvanadel.nl Hoge Raad van Adel] (registry office), or by the town council. Unfortunately the original drawing put forward by the town council is lost. There are some historical pictures showing the red lion in the first quarter (all from the 17<sup>th</sup> century), but there are more and older pictures with the black lion in the first quarter. Also, the original Holland-Henegouwen arms show the black lion in the first quarter (see f.e. [[Rotterdam]]). The town decided in 1932 to change the colours to the original colours. | There has been much dispute about the colours of the lions. In 1816 the arms were granted with the red lion in the first quarter. This was either a mistake by the painter at the [http://www.hogeraadvanadel.nl Hoge Raad van Adel] (registry office), or by the town council. Unfortunately the original drawing put forward by the town council is lost. There are some historical pictures showing the red lion in the first quarter (all from the 17<sup>th</sup> century), but there are more and older pictures with the black lion in the first quarter. Also, the original Holland-Henegouwen arms show the black lion in the first quarter (see f.e. [[Rotterdam]]). The town decided in 1932 to change the colours to the original colours. | ||
[[ | [[Civic Heraldry Literature - Netherlands (Heraldische literatuur - Nederland)|'''Literatuur''']]: Lugard, 1966 | ||
{{nl}} | |||
{{media}} | |||
[[Category: | [[Category:Nederlandse gemeentewapens S]] | ||
[[Category:Zuid Holland]] | [[Category:Zuid Holland]] | ||
[[Category:Granted 1816]] | [[Category:Granted 1816]] | ||
[[Category:Granted 1933]] | [[Category:Granted 1933]] | ||
Latest revision as of 06:43, 3 December 2023
  |
Country : Netherlands  Province : Zuid Holland  Incorporated into:
|
| Dutch |
|
| English | blazon wanted |
Oorsprong/verklaring
Het wapen is officieel verleend op 24 juli 1816 en gewijzigd op 25 maart 1933.
Wanneer Schoonhoven stadsrechten heeft verkregen is niet bekend. Wel is bekend dat in het midden der 13e eeuw een burcht werd gesticht door Jan van der Lede. In 1280 wordt de heerlijkheid uitgegeven door Floris V van Holland aan Nicolaes van Cats. Een jaar later gaf de bisschop van Utrecht zijn wereldlijke rechten en rechtspraak aan de oostkant van Schoonhoven, in "Lopikerpoort", eveneens in leen aan Nicolaas van Cats. Hiermee kwam het gehele gebied onder één heer. In hetzelfde document verleende de bisschop Schoonhoven tolvrijdom.
Het oudst bekende zegel dateert uit het begin van de 14e eeuw. De oudste bekende afdruk dateert van 9 juli 1323 (zie fig 1, een afdruk uit 1416). Het zegel vertoont een burcht met twee torens, met links en rechts op de muur een sleutel. Boven de burcht een gevierendeeld wapen met vier leeuwen.
Ale andere bekende zegels van Schoonhoven vertonen de vier leeuwen. Het, eveneens 14e eeuwse, contrazegel vertoont de vier leeuwen in een duidelijk gevierendeeld schild (Fig 2), maar het 16e eeuwse zegel ten zaken vertoont de leeuwen los in het veld (Fig 3), evenals latere 16e en 17e eeuwse zegels. In alle gevallen betreft het een los wapen, behalve op een 19e eeuws zegel, waarop het wapen gehouden wordt door twee leeuwen en gedekt wordt door een vijfbladerige kroon.
De leeuwen zijn ontleend aan het wapen van de graven van Holland-Henegouwen. Willem van Henegouwen, graaf van Henegouwen, Holland, Zeeland en heer van West-Friesland, oudere broer van Jan van Beaumont, voerde als eerste de vier leeuwen: op goud, I en III sabel, II en IV keel. Hij was heer van Schoonhoven van 1304 tot 1310. Zijn broer Jan voerde dit wapen met een barensteel. Het wapen kan dus niet ouder zijn dan 1304. De vraag is of het een afleiding is van het wapen van Jan van Beaumont of van Willem III. Het wapen is in ieder geval later overgegaan op de stad.
Over de juiste kleuren van het wapen is veel te doen geweest. De Hoge Raad van Adel verleende het wapen met de leeuw in het eerste kwartier van rood. Historisch zijn hier maar twee bronnen van bekend, een boek uit 1632 en een plattegrond uit 1648. Andere bronnen zijn waarschijnlijk allen hiervan, of van het wapendiploma van 1816 afgeleid. Daarentegen bestaan er 17 bronnen met de zwarte leeuw in het eerste kwartier. Ook hier zullen er een aantal afgeleid zijn van oudere bronnen, maar het aantal is duidelijkhoger. De oudste afbeelding dateert uit 1596, op een glas geschonken door de steden van Holland aan de St. Janskerk te Gouda. Ook in het oude wapen van Holland-Henegouwen staat de zwarte leeuw in het eerste kwartier (zie bijv. Rotterdam). De gemeente besloot daarom in 1932 het wapen te wijzigen in de historische kleuren.
Afbeeldingen
et oudste zegel van Schoonhoven uit de 14e eeuw (1323, afdruk uit 1416) Uit: Lugard, afb 1.
Het contrazegel van Schoonhoven uit de 14e eeuw (afdruk uit 1323) Uit: Lugard, afb 3.
Het zegel ten zaken van Schoonhoven uit de 16e eeuw (afdruk uit 1550) Uit: Lugard, afb 2.
Het wapen in een 16e eeuws manuscript
Het wapen in een 17e eeuws manuscript
Het wapen in 1650
Het wapen in het Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman uit 1708
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910
>Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Het wapen op een Willem II bandje
Het wapen op een Newa bandje
Poststempel 1971
Poststempel 1977
Poststempel 1980
Briefhoofd, +/- 2000
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen in de stad (bron)
Het wapen op een koffiekopje
English
Schoonhoven is one of the older cities in the county of Holland. When the city rights were granted is unknown, probably at the end of the 13th or beginning of the 14th century. The town was founded by Jan van der Lede, who built a castle near the present town. In 1280 the count of Holland, Floris V, granted the village and estate to Nicolaes van Cats. In 1281 the bisshop of Utrecht granted freedom of some taxes. This also means that the town moved from Holland to Utrecht. Schoonhoven was a border town and the counts of Holland and the bishops of Utrecht were more or less continuously at war.
The oldest great seal of the city shows a castle, above which is placed a shield with four lions (Fig 1). It is known since 1323, but is probably about ten years older. All other seals only show a shield with four lions (Fig2 and 3), the oldest also being from 1323. Except for a 19th century seal, where the shield is held by two lions and crowned, there are no tenants or crowns.
The lions are derived from the arms of the counts of Holland-Henegouwen (quarterly Holland and Henegouwen). They were used since the beginning of the 14th century. Schoonhoven probably adapted the arms from Jan van Beaumont, brother of William III of Holland-Henegouwen, who was lord of Schoonhoven from 1310 to 1357. The arms have not changed since then.
There has been much dispute about the colours of the lions. In 1816 the arms were granted with the red lion in the first quarter. This was either a mistake by the painter at the Hoge Raad van Adel (registry office), or by the town council. Unfortunately the original drawing put forward by the town council is lost. There are some historical pictures showing the red lion in the first quarter (all from the 17th century), but there are more and older pictures with the black lion in the first quarter. Also, the original Holland-Henegouwen arms show the black lion in the first quarter (see f.e. Rotterdam). The town decided in 1932 to change the colours to the original colours.
Literatuur: Lugard, 1966
Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek
Portaal Nederlandse heraldiek |
Onderdeel van:  |
|
Nederlandse heraldiek:
Overzeese heraldiek:
|
Nederlandse heraldische verzamelobjecten
|
Contact and Support
Partners:
Your logo here ?
Contact us
© since 1995, Heraldry of the World, Ralf Hartemink 
Index of the site