Middelburg (Zeeland)

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 19.242 Waarvan afbeeldingen: 16.661	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur

MIDDELBURG

Provincie : Zeeland
Opheffing : -
Toevoegingen : 1966 Nieuw en Sint Joosland, Oost- en West Souburg (ged, 1834 Oost Souburg, West Souburg), Sint Laurens (1816 Brigdamme), 1997 Arnemuiden (1857 Kleverskerke)

I : 31 juli 1817
"De Rijksadelaar, houdende op deszelfs borst een schild van keel, beladen met een dubbelde tooren van goud."

NB : de adelaar is éénkoppig en overtopt met een keizerskroon. In het register is geen tekst vermeld, alleen een tekening

Wapen van Middelburg (Zeeland)

Oorsprong/verklaring

De naam Middelburg wordt wel verklaard als dat Middelburg tussen twee andere burchten op Walcheren in lag, namelijk tussen Domburg en Souburg. Het wapen zou dan ook een sprekend wapen zijn. De kleuren zijn waarschijnlijk afgeleid van het wapen van de burggraven van Zeeland in de 13e eeuw, die een leeuw van goud op een rood veld voerden. Overigens is het niet duidelijk of er echt een burcht heeft gestaan in Middelburg, of dat het een soort vluchtheuvel met versterking was. De Man gaat hier uitvoerig op in, maar betwist niet het sprekende karakter van het wapen, dat pas is ontstaan nadat Middelburg al lange tijd bestond.

De adelaar is waarschijnlijk afkomstig van Willem II, graaf van Holland en Rooms-koning. Willem voerde als Rooms-koning een enkelkoppige adelaar. Hij werd in 1282 in Middelburg begraven. Het wapen met de adelaar komt ook voor op een contrazegel van de stad uit 1299. Het zegel zelf vertoonde een gekanteelde poort met een ringmuur en een gekanteelde middel- en twee gedekte zijtorens. Boven de middeltoren een torenwachter, in de rechterhand een vork, in de linker een hoorn, op de spitsen der beide zijtorens een vogel.

In de loop der eeuwen werd de adelaar zowel eenkoppig, als tweekoppig afgebeeld. Op het oude bordes van de stad werd het wapen ook afgebeeld met twee schildhoudende leeuwen. Dit bordes is in 1756 veranderd. De tweekoppige adelaar komt pas voor na 1500 en is waarschijnlijk afgeleid van het wapen van de toenmalige keizer Maximiliaan. In de stad was een rechtscollege gevestigd van het Roomse Rijk. Waarschijnlijk voerde dit college de dubbele adelaar en de stad de enkele. De verschillende afbeeldingen werden een tijdlang door elkaar gebruikt.

Het wapen in een manuscript uit 1459	Het wapen in een 16e eeuws manuscript
Het wapen in het Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman uit 1708	Oud zegel van de stad (jaartal onbekend)

De keizerskroon wordt voor het eerst vermeld in 1515. De kroon werd op een vaan geplaatst, niet op het wapen. Het is de kroon van keizer Maximiliaan. De kroon is nooit door de keizer aan de stad verleend; de stad gebruikte de kroon alleen om de bijzondere positie van de stad aan te geven.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910	Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Het wapen op een Willem II bandje
Het wapen op heraldische tegels
Poststempel 1976	Poststempel 1987
Politie stempel 1987

De afdeling voorlichting gaf begin 90er jaren brochures uit met een foutieve afbeelding, namelijk een adelaar in natuurlijke kleur en niet de Rijksadelaar......