Zwijndrecht (Zuid Holland)

File:Zwyndrec.gif	ZWIJNDRECHT Country : Netherlands Province : Zuid Holland Incorporated into: 1855 Meerdervoort 1881 Groote Lindt 1857 Heer Oudelands Ambacht 1857 Kijfhoek 2003 Heerjansdam 1857 Kleine Lindt Loading map... {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"250px","height":"250px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":7,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"","imageLayers":[],"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":51.8164000000000015688783605583012104034423828125,"lon":4.641799999999999926103555480949580669403076171875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Official blazon
Dutch	Van goud beladen met 3 vuurijzers van sabel, staande en fasce.
English	blazon wanted

Oorsprong/verklaring

Het wapen is officieel verleend op 24 juli 1816.

Het wapen zou afgeleid zijn van het wapen van de heer Schobbelant van Zevenbergen, die in 1331 deelnam aan de bedijking van de Zwijndrechtse waard (zie onder). De nieuwe polder werd dan ook Schobbelantsambacht genoemd. Zijn familie bleef tot 1421 in bezit van de heerlijkheid. De heerlijkheid is daarna in bezit geweest van een aantal andere families, het wapen van de eerste Heer bleef echter het heerlijkheidswapen. Het komt ook als zodanig voor in diverse 17e en 18e eeuwse bronnen.

Of het wapen daadwerkelijk afgeleid is van Schobbelant van Zevenbergen is echter niet waarschijnlijk. Het wapen van Zevenbergen is afkomstig van het wapen van Strijen, en vertoonde drie St. Andrieskruisjes. Het is mogelijk dat hij een nieuw wapen heeft aangenomen. Waarschijnlijker is echter dat het wapen teruggaat op het wapen van de familie Van Zwijndrecht (of Swijndrecht), die heren waren van het dorp Zwijndrecht voor de bedijking van de Waard in 1331-37. Het dorp Zwijndrecht komt voor het eerst voor in een oorkonde uit 1006. In 1243 is er sprake van ridder Engelbert van Swijndrecht. Wanneer deze familie in bezit geweest is van de heerlijkheid is niet bekend. Wel voerde de familie Van Swijndrecht drie schoorsteelhalen in haar wapen. Er zijn afbeeldingen bekend van een zegel uit 1453 en een tekening uit 1481. Aangezien er geen leden van deze familie gegeven worden als heren van Zwijndrecht na 1331 is het aannemelijk dat het wapen ouder is en dus al als heerlijkheids (dorps-) wapen gevoerd werd voor de bedijking en dus niet het wapen is van Schobbelant van Zevenbergen.

De achtergrond van de schoorsteenhalen is niet bekend. Wel is het een veelvuldig voorkomend symbool in wapens uit het zuiden van Zuid-Holland. In Nederland komen ze verder nog voor in de wapens van de gemeenten Dalen en Vries.

De bedijking van de Zwijndrechtse waard werd in 1331 in gang gezet door Graaf Willem de Goede van Holland-Henegouwen en Hendrik van Brederode. Zij bepaalden dat iedereen die meer dan 1/16 aandeel van de kosten van de nieuwe waard voor zijn rekening zou nemen, deze de titel Ambachtsheer van een gedeelte van de waard zou krijgen. Hierop besloot een achttal personen de bedijking te financieren. Zij kregen daarop allen 1/8 deel van de waard in leen. Deze 8 personen waren: Heer Schobbelant van Zevenbergen, die het gebied rond het huidige Zwijndrecht verkreeg; N van de Lindt, naar wie de Groote Lindt en Kleine Lindt zijn genoemd; Heer Oudeland, naar wie Heeroudelands Ambacht is genoemd; Jan van Roozendaal, die Heerjansdam verkreeg; Daniel en Arnold van Kijfhoek; Claes van Meerdervoort; Adriaan van Sandelingen, die Sandelingen Ambacht verkreeg en tenslotte Zeger van Kijfhoek, wiens zoon Hendrik Ido ambachtsheer werd.

Het wapen staat ook afgebeeld op de gevel van het gemeentehuis. De gemeente heeft een tijd gebruik een wapen gedekt door een vijfbladerige kroon. De Hervormde Gemeente Zwijndrecht voert in haar zegel eveneens het wapen van de gemeente, maar ook dit wapen is gedekt met een vijfbladerige kroon. Dit zegel zou identiek zijn aan een ouder kerkelijk zegel uit de 17e eeuw.

Het wapen bij Van der Eck, 1628
Het wapen in de Nederlandsche Stads- en Dorpsbeschrijver, 1793
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910
Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Het wapen op een gaspenning (1920-1950)
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een Newa bandje
Poststempel 1978
Het wapen op een envelop 1988
Briefhoofd, +/- 1995

Literatuur: Regt, 1848; Van Ollefen en Bakker, 1793; Sierksma, 1962; Gemeentearchief Zwijndrecht (NL).

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse heraldiek	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Overzicht van heraldische organisaties Totaal aantal pagina's: 19.131 Waarvan afbeeldingen: 16.550	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties en Archieven De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Archief W.A. van Ham Archief Druif Nederlandse heraldische literatuur